Poważna bezsenność

Warto rozróżnić łagodne i poważniejsze problemy ze snem. O poważnej bezsenności mówimy wtedy, gdy przynajmniej trzy razy w tygodniu masz problemy ze snem przez ponad trzy tygodnie, a przez to gorzej funkcjonujesz w ciągu dnia.

Jeśli źle śpisz tylko od czasu do czasu, krócej niż trzy tygodnie, i nie wpływa to na Twoje codzienne funkcjonowanie, to raczej łagodny problem ze snem. Takie kłopoty zwykle mijają same.

Objawy zaburzeń snu mogą być różne, np. trudności z zasypianiem, częste wybudzanie się w nocy, zbyt wczesne budzenie się, budzenie się bez uczucia wypoczęcia, niespokojne sny czy płytki sen. Wszystko to może sprawiać, że w ciągu dnia czujesz się gorzej.

Może się też zdarzyć, że ktoś z krótkotrwałą, łagodną bezsennością z czasem zacznie mieć poważniejsze kłopoty ze snem. Często wynika to z psychiki – jeśli jesteś przekonany, że nie potrafisz dobrze spać, problem się nasila.

Poważną bezsenność można rozpoznać po jednym z tych objawów:

• Trudności z zasypianiem
• Budzenie się bez uczucia wypoczęcia, nawet po co najmniej 8 godzinach snu
• Częste wybudzanie się w nocy
• Zbyt wczesne budzenie się
• Niespokojne sny lub koszmary
• Płytki sen
• Chrapanie
• Nocne poty
• Konieczność wstawania w nocy do toalety jeden lub więcej razy
• Zmęczenie, senność i rozdrażnienie w ciągu dnia
• Problemy z koncentracją w ciągu dnia

Poważna bezsenność może mieć różne przyczyny. Mogą być psychiczne lub związane z nieprawidłowymi nawykami dotyczącymi snu, albo wynikać z rzeczywistego zaburzenia snu.

Do problemów psychicznych zalicza się m.in. zaburzenia lękowe czy depresję. Jeśli przed snem dużo się martwisz, np. przez problemy w pracy czy rodzinie, też możesz mieć trudności z zasypianiem.

Przyczyny fizyczne to np.: konieczność wstawania w nocy do toalety, kaszel, swędzenie, duszność, ból, nocne poty, skurcze, niespokojne nogi, zgaga czy kołatanie serca. Wszystko to może zakłócać sen.

Nieprawidłowe nawyki związane ze snem także mogą prowadzić do poważnej bezsenności. Przykłady:

• Zaburzenie rytmu snu i czuwania przez jet lag, pracę na nocne zmiany, drzemki w ciągu dnia lub zbyt długie spanie rano.
• Zbyt wczesne kładzenie się spać.
• Picie kofeiny wieczorem, np. kawy, coli, napojów energetycznych.
• Palenie papierosów, bo nikotyna pobudza.
• Picie alkoholu, przez co sen jest płytszy.
• Ćwiczenia fizyczne wieczorem, co zmniejsza produkcję melatoniny.
• Stosowanie leków pobudzających.
• Zbyt późne jedzenie wieczorem – trawienie trwa długo, przez co organizm nie może się wyciszyć.
• Korzystanie z ekranów przed snem – niebieskie światło daje sygnał mózgowi, żeby pozostać aktywnym.

Czasem przyczyną poważnych problemów ze snem jest konkretne zaburzenie snu. Przykłady to bezdech senny, narkolepsja, niespokojne nogi czy zespół opóźnionej fazy snu.

• Bezdech senny to sytuacja, gdy w nocy przez co najmniej 10 sekund nie oddychasz. Może się to powtarzać nawet ponad pięć razy na godzinę, co mocno wpływa na jakość snu. W efekcie nie budzisz się wypoczęty i w ciągu dnia jesteś bardzo senny.
• Narkolepsja to schorzenie, w którym w ciągu dnia często zasypiasz, nawet podczas różnych czynności.
• Osoby z niespokojnymi nogami nie mogą utrzymać nóg w bezruchu i czują nieprzyjemne, ciężkie uczucie w nogach.
• Zespół opóźnionej fazy snu oznacza, że zasypiasz bardzo późno, przez co masz mniej godzin snu dobrej jakości.

W zależności od przyczyny bezsenności, zmiany stylu życia mogą całkowicie rozwiązać problem lub przynajmniej go złagodzić.

Kilka prostych zmian, które mogą pomóc lepiej spać:

• Używaj łóżka tylko do spania. Unikaj jedzenia, czytania czy oglądania telewizji w łóżku.
• Wypij przed snem szklankę ciepłego mleka.
• Rób ćwiczenia relaksacyjne, np. medytację.
• Nie wdawaj się w burzliwe dyskusje na dwie godziny przed snem.
• Unikaj kofeiny (kawa, czarna herbata, cola, czekolada) wieczorem.
• Nie pij alkoholu.
• Staraj się nawet w weekendy trzymać swojego stałego rytmu snu.
• Unikaj ćwiczeń fizycznych lub innych aktywnych zajęć wieczorem.
• Spróbuj rano wyjść na spacer. Światło słoneczne daje organizmowi sygnał, że jest dzień, co pomaga ustawić prawidłowy rytm dobowy.
• Ruch i aktywność fizyczna są wskazane.

Jeśli ogólne zalecenia dotyczące stylu życia nie pomagają, a bezsenność wynika z innych problemów fizycznych lub psychicznych, warto skonsultować się z lekarzem. Może on zaproponować inną terapię lub przepisać leki.

Leki

Leki na bezsenność stosuje się zwykle ostrożnie – sprawdź wytyczne dotyczące leków z grupy Z. Chodzi o to, by złagodzić objawy przez usunięcie przyczyny w jak największym stopniu. Leki przepisuje się tylko na krótki czas, bo po dwóch tygodniach ich działanie słabnie, a skutki uboczne (jak senność w ciągu dnia, wpływ na prowadzenie auta i ryzyko uzależnienia) mogą się utrzymywać.

Leki mogą być przepisane przy krótkotrwałej poważnej bezsenności spowodowanej przejściowymi problemami lub gdy bezsenność mocno pogarsza funkcjonowanie w ciągu dnia.

Jeśli lekarz uzna to za potrzebne, może wybrać lek nasenny z grupy Z. To leki nasenne i uspokajające, które hamują ośrodkowy układ nerwowy i skracają czas zasypiania. Przykłady to zolpidem i zopiclon.

Wybór leku zależy oczywiście od Twoich objawów.

Jeśli podejrzewa się u Ciebie zaburzenie snu, najpierw trzeba je zdiagnozować. Możesz zostać skierowany na badanie snu w klinice.

Leczenie alternatywne

Możesz też wybrać leczenie alternatywne, np. melatoninę. Melatonina to hormon naturalnie występujący w organizmie, który reguluje cykl snu i czuwania. Zwykle poziom melatoniny we krwi wzrasta w ciągu dnia, dzięki czemu pod koniec dnia robi się senny, a temperatura ciała spada. Melatonina jest szczególnie polecana przy zaburzeniach rytmu dobowego spowodowanych jet lagiem. Zaleca się ją tylko przy lotach obejmujących co najmniej pięć stref czasowych.

Melatonina nie działa klinicznie istotnie przy przewlekłej bezsenności ani przy problemach wynikających z pracy na nocne zmiany.

Możesz też sięgnąć po różne preparaty ziołowe, np. walerianę czy passiflorę. Waleriana może mieć pewien efekt, ale wyniki badań są niejednoznaczne. O skuteczności innych preparatów roślinnych niestety brakuje wystarczających danych.

Możliwe, że Dokteronline.com może pomóc w przypadku poważnej bezsenności. Na naszej stronie możesz umówić się na konsultację z zarejestrowanym lekarzem z UE, który pomoże rozwiązać Twój problem i w razie potrzeby przepisze odpowiednie leczenie.

https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/indicatieteksten/slapeloosheid

https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/preparaatteksten/z/zolpidem

https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/preparaatteksten/z/zopiclon

https://www.apotheek.nl/klachten-ziektes/slapeloosheid#wat-is-slapeloosheid