Rzeżączka

Rzeżączkę wywołuje bakteria Neisseria gonorrhoeae. Ten drobnoustrój żyje w błonach śluzowych i może być obecny na i w narządach płciowych, odbycie, cewce moczowej oraz gardle. Powoduje to zakażenie błony śluzowej i może prowadzić do jej zapalenia.

Rzeżączka jest bardzo zaraźliwa i dlatego należy do najczęstszych chorób przenoszonych drogą płciową. Mężczyźni uprawiający seks z mężczyznami są bardziej narażeni; większość zakażeń rzeżączką wykrywa się właśnie w tej grupie. Jednak rzeżączka często występuje też u heteroseksualnych mężczyzn i kobiet.

Na początku rzeżączka nie daje żadnych objawów. Dopiero po jakimś czasie możesz zauważyć, że błony śluzowe są zakażone. Jeśli nie podejmiesz leczenia, bakterie mogą się dalej rozprzestrzeniać i wyrządzić większe szkody.

Znane objawy rzeżączki to:

U mężczyzn i kobiet:

• Ból lub pieczenie podczas oddawania moczu;
• Ból gardła;
• Swędzenie i/lub ból odbytu;
• Śluzowa lub ropna wydzielina podczas wypróżniania;
• W rzadkich przypadkach choroba może przedostać się do krwi i powodować infekcje w różnych miejscach organizmu, na przykład zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, sepsę lub zapalenie stawów;
• Niektórzy mężczyźni i kobiety nigdy nie mają żadnych objawów.

Objawy rzeżączki u kobiet:

• Większa ilość wydzieliny z pochwy, która może mieć nieprzyjemny zapach i być ropna;
• Krwawienia między miesiączkami;
• Z czasem, jeśli bakteria rzeżączki przedostanie się głębiej: zapalenie macicy lub jajowodów. Może to prowadzić do obniżonej płodności, niepłodności oraz zwiększonego ryzyka ciąży pozamacicznej, przedwczesnego porodu lub poronienia;
• Kobiety w ciąży z rzeżączką mogą podczas porodu przekazać chorobę dziecku. Jeśli nie zostanie to wykryte, u dziecka może dojść do ślepoty.

Objawy rzeżączki u mężczyzn:

• „Drużka”: obfita, ropna wydzielina z cewki moczowej, o żółtym lub zielonym kolorze;
• Z czasem, jeśli bakteria rzeżączki przedostanie się głębiej: zapalenie prostaty lub zapalenie najądrzy. Może też wystąpić obniżona płodność.

Rzeżączka przenosi się wyłącznie przez intymny kontakt fizyczny. Nie można się nią zarazić przez brudną deskę klozetową, picie z czyjejś szklanki ani używanie czyjegoś ręcznika.

Choroba przenosi się przez wszystkie formy niezabezpieczonego seksu. Dotyczy to także seksu analnego i oralnego. Możliwe jest również zakażenie przez palce, na przykład po dotknięciu zakażonego narządu płciowego.

Żeby uniknąć zakażenia rzeżączką, zawsze używaj prezerwatywy i stosuj chusteczkę ochronną podczas seksu oralnego. Dbaj o higienę, nie wymieniaj się zabawkami erotycznymi podczas seksu i używaj nowej prezerwatywy przy zmianie z seksu analnego na waginalny.

Objawy rzeżączki są podobne do dolegliwości występujących przy innych chorobach, takich jak chlamydia czy zapalenie pęcherza. Dlatego ważne jest, żeby od razu zrobić test na choroby przenoszone drogą płciową, jeśli zauważysz objawy rzeżączki. Nawet jeśli nie masz żadnych objawów, ale zdarzyło ci się uprawiać seks bez zabezpieczenia, warto się przebadać. Zawsze zrób test na choroby przenoszone drogą płciową, jeśli dowiesz się, że twój (były) partner seksualny jest zakażony rzeżączką lub inną chorobą przenoszoną drogą płciową.

Możesz zrobić test na choroby przenoszone drogą płciową u lekarza. Lekarz może postawić właściwą diagnozę i zaproponować odpowiednie leczenie. Do testu na rzeżączkę lekarz potrzebuje próbki moczu (tylko u mężczyzn) lub tzw. „wymazu” (trochę śluzu z pochwy, gardła, cewki moczowej lub odbytu). Materiał ten jest potem badany pod kątem obecności bakterii rzeżączki.

Dostępne są też testy domowe, które pozwalają anonimowo sprawdzić zakażenie rzeżączką. Jeśli wynik testu na rzeżączkę jest negatywny, ale nadal masz dolegliwości, skonsultuj się z lekarzem.

Jeśli wynik jest pozytywny, od razu rozpocznij leczenie. Nigdy nie odkładaj leczenia rzeżączki, nawet jeśli (jeszcze) nie masz objawów!

Zwróć uwagę na okres inkubacji rzeżączki

Uwaga: test na rzeżączkę ma sens dopiero po 3 tygodniach od zakażenia. Dopiero po tym „okresie inkubacji rzeżączki” bakteria jest wykrywalna w teście. Nie rób testu zbyt wcześnie, żeby uniknąć fałszywie negatywnego wyniku.

Czy test wykazał, że masz rzeżączkę? Jak najszybciej rozpocznij leczenie. Dzięki temu unikniesz powikłań. Poinformuj też swojego partnera/partnerów o zakażeniu. To ważne: jeśli twój partner też jest zakażony, musi się leczyć, żeby nie mieć poważnych problemów zdrowotnych.

Jeśli zaraziłeś się chorobą przenoszoną drogą płciową, istnieje ryzyko, że masz też inną chorobę weneryczną. Dlatego warto przebadać siebie i partnera/partnerów także pod kątem innych chorób przenoszonych drogą płciową.

Zakażenie rzeżączką nie przechodzi samo, nawet jeśli nie masz żadnych objawów. Choroby przenoszone drogą płciową nie da się wyleczyć domowymi sposobami. Lekarze leczą rzeżączkę antybiotykami. Leki te zabijają bakterię rzeżączki, dzięki czemu choroba ustępuje.

Znane leki na rzeżączkę to:

• Antybiotyki chinolonowe, zazwyczaj przepisywane jako jednodniowa kuracja. Przykłady to ciprofloxacyna i ofloksacyna;
• Antybiotyki tetracyklinowe, na przykład doksycyklina i minocyklina;
• Antybiotyki makrolidowe, na przykład azytromycyna;
• Antybiotyki typu sulfonamidowego. Na przykład połączenie trimetoprimu i sulfametoksazolu;
• Antybiotyki cefalosporynowe. Na przykład ceftriakson;
• Antybiotyki penicylinowe, takie jak amoksycylina.

Leczenie rzeżączki: ważne informacje 

Podczas leczenia rzeżączki pamiętaj o kilku rzeczach:

• Leki na rzeżączkę mogą powodować skutki uboczne. Znane skutki uboczne antybiotyków to m.in. dolegliwości żołądkowo-jelitowe, ból głowy i zawroty głowy. Przed użyciem przeczytaj ulotkę dołączoną do leku. Znajdziesz tam wszystkie informacje dotyczące stosowania leku, możliwych skutków ubocznych i innych ostrzeżeń;
• Kurację trzeba zawsze dokończyć, nawet jeśli objawy ustąpiły wcześniej lub nie masz już żadnych dolegliwości. Przerwanie kuracji zbyt wcześnie może sprawić, że bakterie zostaną w organizmie i choroba wróci;
• Jeśli po zakończeniu kuracji objawy nie ustąpiły, skonsultuj się z lekarzem – może potrzebujesz innego leku. Czasem okazuje się, że bakteria rzeżączki jest oporna na dany antybiotyk;
• Dopiero po całkowitym wyleczeniu nie możesz już zarażać innych. Wstrzymaj się więc z seksem do czasu zakończenia skutecznego leczenia. Często trzeba odczekać jeszcze 1 tydzień po zakończeniu kuracji, zanim znowu zaczniesz uprawiać seks. Potem zawsze uprawiaj seks w sposób bezpieczny, żeby nie złapać rzeżączki ponownie.

Masz pytania dotyczące leczenia rzeżączki lub samej choroby? Lekarz lub farmaceuta chętnie ci pomoże.

Wiele leków na rzeżączkę jest dostępnych tylko na receptę. Na stronie Dokteronline możesz zamówić odpowiednie leczenie. Twoje zgłoszenie zostanie ocenione przez lekarza na podstawie wypełnionego przez ciebie formularza medycznego. Wystawiona recepta zostanie przesłana do apteki, a przepisane leki zostaną dyskretnie dostarczone do twojego domu.

Chcesz dowiedzieć się więcej o lekach na rzeżączkę? Skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

https://www.rivm.nl/gonorroe

https://www.soaaids.nl/nl/alle-soas/gonorroe/symptomen

https://www.artsenzorg.nl/blogs/geslachtsziektes-en-soas/gonorroe