Genitale wratten zijn wratjes op de geslachtsdelen en/of anus en wordt veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV). Dit virus kent zo’n 100 varianten. De soorten die aan de basis liggen van genitale wratten zijn type 6 en type 11.

HPV is erg besmettelijk. Wereldwijd is meer dan 50% van de mensen die seksueel actief is, besmet met een van de vele humaan papillomavirussen. In de meeste gevallen verloopt dit ongemerkt.

Genitale wratten behoren, samen met chlamydia, tot de meest voorkomende soa’s. Vooral jonge mensen in de leeftijdsgroep 15 tot 29 jaar raken besmet.

Niet iedereen met een HPV type 6 of 11-besmetting krijgt ook daadwerkelijk genitale wratten. Het kan ook zijn dat de wratten pas op een veel later moment ontstaan. De incubatietijd van genitale wratten is namelijk 1 tot 8 maanden. Maar ondertussen is HPV wel besmettelijk. Daardoor kun je genitale wratten dus ook krijgen van iemand die wel besmet is, maar (nog) geen klachten heeft. Op die manier kun je het virus ook zelf weer ongemerkt doorgeven.

Genitale wratten zijn niet gevaarlijk. Maar ze kunnen wel zorgen voor een gevoel van schaamte.

Genitale wratten lijken een beetje op ‘gewone’ wratjes. De bekendste algemene symptomen van genitale wratten zijn:

• Bobbeltjes met een bloemkoolachtige structuur op, in of rond de geslachtsdelen en/of anus.
• Vaak ontstaan ze in groepjes.
• Genitale wratjes hebben een grijswitte of rozerode kleur.
• De wratjes kunnen jeuk, pijn en/of een branderig gevoel geven. Ze kunnen ook pijnloos zijn.
• De wratten gaan vaak vanzelf weer weg. Dit kan echter vrij lang (zo’n 1 tot 2 jaar) duren. Als je eerder van de wratten af wilt, kun je ze laten behandelen.
• HPV blijft vaak in het lichaam sluimeren. De wratjes kunnen dus ook weer terugkomen, ook na een behandeling.

Specifieke symptomen van genitale wratten bij mannen zijn:

• Wratjes op de penis
• Afscheiding uit de penis
• Wratjes op de eikel
• Wratjes op de balzak
• Wratjes rond of in de anus

Specifieke symptomen van genitale wratten bij vrouwen zijn:

• Vaginale wratten (rond de ingang van de vagina en/of in de vagina)
• Vaginale afscheiding
• Wratjes rond de clitoris
• Wratjes rond of in de anus
• Soms ook wratjes op de baarmoedermond. Deze zijn van buitenaf niet zichtbaar.

Er is geen specifieke bloed- of urinetest voor genitale wratten. Je (of een arts) kunt ze met het blote oog herkennen. Als je genitale wratten hebt, is de kans wel groter dat je ook een andere soa hebt opgelopen. Het is daarom verstandig om een algemene soa-test te doen. Dit kan bij de huisarts of met behulp van een zelftest.

Het humaan papillomavirus verspreidt zich bij intiem lichamelijk contact tussen de geslachtsdelen en bij contact met de anus. Als deze gebieden worden aangeraakt met de vingers of een seksspeeltje, kan het zich ook op die manier verspreiden. Daarnaast kun je HPV oplopen als je bijvoorbeeld een handdoek met een besmet iemand deelt.

Om genitale wratten te voorkomen, is veilig vrijen de belangrijkste maatregel die je kunt nemen. Een condoom beschermt echter niet 100% tegen HPV. Let dus ook goed op hygiëne: deel geen seksspeeltjes, gebruik altijd je eigen handdoek en washandjes.

Er is een vaccin dat beschermt tegen het virus dat genitale wratten veroorzaakt. Dit vaccin werkt echter alleen als het virus nog niet in het lichaam aanwezig is. Een arts of de GGD kan je hier meer over vertellen.

Hoewel genitale wratten vaak vanzelf weer verdwijnen, kiezen veel mensen ervoor om ze te behandelen. Met een genitale wratten behandeling verdwijnen de ontsierende en soms pijnlijke knobbeltjes namelijk een stuk sneller.

Medicijnen voor genitale wratten behandelingArtsen bestrijden genitale wratten met een virus remmend middel. De werkzame stof in dit medicijn remt de groei van het humaan papillomavirus waardoor het zich niet langer kan verspreiden. Daardoor verdwijnen de wratjes.

Bij deze genitale wratten behandeling gaat het om geneesmiddelen die lokaal worden aangebracht. Voorbeelden van deze medicijnen zijn:

• Podofyllotoxine. Dit is een crème of een vloeistof. Het middel wordt tweemaal daags aangebracht op de wratten, gedurende 3 dagen per week. De kuur duurt een aantal weken, met een maximum van 4 tot 5 weken.
• Imiquimod. Deze virusremmende crème wordt eenmaal daags aangebracht. Je behandelt de wratten om de dag met dit medicijn. Deze genitale wratten behandeling mag maximaal 16 weken duren.
• Sinecatechine. Deze zalf wordt driemaal daags aangebracht op de wratten. De behandeling mag maximaal 16 weken duren.

Houd er rekening mee dat medicijnen tegen genitale wratten in sommige gevallen bijwerkingen kunnen geven. Zo kun je last krijgen van huidirritatie. Bescherm de omliggende, gezonde huid altijd goed, bijvoorbeeld door er een vette zalf op te smeren. Lees voor gebruik altijd goed de bijsluiter. En was na het aanbrengen van het product altijd goed jouw handen.

Let op: deze medicijnen zijn niet geschikt voor zwangere vrouwen.

Alternatieve behandeling genitale wrattenWie geen medicijnen wil of mag gebruiken, kan bij een arts terecht voor een alternatieve genitale wratten behandeling. Er zijn verschillende opties:

• De wratten behandelen met trichloorazijnzuur. Meestal hoeft dit maar eenmaal per week gedurende minimaal twee weken.
• De wratten aanstippen met vloeibare stikstof. Deze methode is ook geschikt voor zwangere vrouwen.
• De wratten verwijderen met een elektrische naald. Dit kan soms bij de huisarts of anders in het ziekenhuis.

Veel medicijnen tegen genitale wratten zijn receptplichtig. Bij Dokteronline kun je een passende behandeling aanvragen. Jouw aanvraag wordt beoordeeld door een arts aan de hand van de door jou ingevulde medische vragenlijst. Het uitgeschreven recept wordt vervolgens doorgestuurd naar een apotheek, waarna de voorgeschreven medicatie discreet bij jou thuis wordt afgeleverd. Wil je meer informatie over de medicijnen tegen genitale wratten? Meld je dan aan op onze website.

Ik heb wratten op mijn penis, vagina of anus | Thuisarts.nl Genitale wratten | RIVM Hoe zien genitale wratten eruit? Symptomen | Soa Aids Nederland