Hiv tast het immuunsysteem aan, waardoor het lichaam kwetsbaarder wordt voor infecties en ziektes. Het virus wordt voornamelijk overgedragen via onbeschermd seksueel contact, waarbij het virus in sperma, vaginale afscheiding of bloed aanwezig is. Het kan via de slijmvliezen van de vagina, penis, anus of mond, of via een wondje op de huid het lichaam binnendringen. Daarnaast kan overdracht plaatsvinden via besmet bloed of van moeder op kind tijdens de zwangerschap, bevalling of borstvoeding. Een vrouw die behandeld wordt voor een hiv-infectie kan haar baby echter niet infecteren.

Hoewel hiv niet kan worden genezen, zijn er effectieve behandelingen om de impact van het virus te beheersen. Sommige hiv-medicaties kunnen vergelijkbaar zijn met die voor PrEP (hier later meer over), maar het type en de dosering verschillen afhankelijk van de situatie en medische noodzaak. Dit benadrukt het belang van medisch advies voor een passende behandeling.

Hiv ontwikkelt zich in verschillende fasen, elk met unieke kenmerken. Het herkennen van symptomen kan helpen om tijdig medische hulp in te schakelen.

Eerste fase: acute hiv Ongeveer 1 tot 6 weken na de besmetting kunnen griepachtige klachten optreden terwijl het lichaam tegen het virus vecht. Deze fase wordt “acute hiv” genoemd. Symptomen kunnen zijn:

• Koorts, zere keel, spierpijn en vermoeidheid
• Opgezette klieren
• Huiduitslag
• Diarree
• NachtzwetenBij sommige mensen treden helemaal geen klachten op. Deze symptomen verdwijnen meestal na enkele weken.

Tweede fase: latente fase Na de acute fase blijft het virus actief in het lichaam, maar vaak zonder zichtbare symptomen. Deze fase kan jaren duren. Tijdens deze periode blijft hiv overdraagbaar.

Derde fase: hiv wordt aids Zonder behandeling kan hiv zich ontwikkelen tot aids. Het immuunsysteem is dan ernstig beschadigd, wat leidt tot symptomen zoals:

• Gewichtsverlies
• Chronische vermoeidheid
• Terugkerende infecties, zoals longontsteking of candida

Het tijdig laten testen op hiv is belangrijk om een infectie vroeg te detecteren. Dit is nodig omdat hiv-symptomen in de beginfase sterk lijken op griepklachten, waardoor de ziekte vaak niet direct wordt herkend.

Wanneer testen?

• Als je symptomen hebt die kunnen wijzen op hiv.
• Na onveilige seks, vooral als je wisselende contacten hebt gehad.
• Als je partner positief test op hiv.

Zelftests Er zijn zelftests beschikbaar waarmee je eenvoudig thuis kunt testen op hiv. Deze tests zijn betrouwbaar bij correcte afname volgens de gebruiksaanwijzing, maar houd rekening met de incubatietijd. Tijdens deze 'windowfase' kunnen er nog geen detecteerbare antistoffen aanwezig zijn, wat een negatieve uitslag kan geven terwijl er wel sprake is van een infectie. Het is belangrijk om een positieve uitslag altijd door een arts te laten bevestigen. Bij twijfel kun je ook direct een arts raadplegen voor professioneel advies.

Hiv-medicatie wordt therapeutisch gebruikt door mensen met een hiv-diagnose om het virus in het lichaam te onderdrukken. PrEP wordt preventief ingezet om een hiv-infectie te voorkomen bij mensen zonder hiv. Hieronder lees je meer over beide behandelopties, zodat je goed begrijpt welke aanpak het beste bij jouw situatie past.

Hiv-medicatie is bedoeld voor mensen bij wie hiv is vastgesteld door een arts. Het doel van deze behandeling is om de hoeveelheid hiv-virus in het lichaam te onderdrukken, waardoor het immuunsysteem wordt beschermd en het virus niet langer overdraagbaar is. Dit wordt ook wel “therapeutisch gebruik” genoemd.

Kenmerken van hiv-medicatie:

• Werking: Onderdrukt het hiv-virus in het lichaam.
• Langdurig gebruik: Deze behandeling is vaak levenslang nodig.
• Medisch toezicht: Nauw contact met een arts is essentieel om de effectiviteit te waarborgen en eventuele bijwerkingen te monitoren.

**Belang van behandeling:**Zonder behandeling kan hiv het immuunsysteem ernstig aantasten, wat kan leiden tot aids. Hiv-medicatie helpt niet alleen de gezondheid te behouden, maar maakt het virus ook niet-overdraagbaar bij correct gebruik.

Hiv-medicatie moet consistent worden ingenomen volgens de richtlijnen van je arts. Dit is essentieel om het virus onder controle te houden en resistentie te voorkomen. Bij het overslaan van doses kan het hiv-virus zich aanpassen, waardoor de medicatie minder effectief wordt. Overleg altijd met je arts als je problemen ervaart met het innemen van je medicatie of last hebt van bijwerkingen.

PrEP staat voor Pre-Expositie Profylaxe. Het is een preventief geneesmiddel dat wordt gebruikt door mensen zonder hiv, maar met een verhoogd risico op een hiv-infectie. Denk bijvoorbeeld aan mensen met een hiv-positieve partner of personen die door hun omstandigheden een hoger risico lopen op hiv, zoals bij wisselende seksuele contacten.

Kenmerken van PrEP:

• Werking: Voorkomt hiv-infecties bij mensen die hiv-negatief zijn.
• Preventief gebruik: Alleen geschikt voor mensen zonder hiv. PrEP is specifiek ontwikkeld om infecties te voorkomen, terwijl mensen met hiv andere medicatie nodig hebben om het virus te behandelen en onder controle te houden. Let op: je bent pas beschermd als je gedurende 7 dagen dagelijks PrEP-pillen hebt geslikt.
• Regelmatige controle: Elke 3 maanden zijn medische controles, waaronder bloedonderzoek en soa-tests, noodzakelijk om de veiligheid en effectiviteit van PrEP te waarborgen. Alleen als iemand hiv-negatief blijft, kan PrEP veilig worden voortgezet.
• Condoomgebruik blijft belangrijk: Hoewel PrEP hiv voorkomt, beschermt het niet tegen andere soa’s.

**Belang van preventie:**PrEP voorkomt dat hiv zich in het lichaam kan nestelen, maar condoomgebruik blijft essentieel om je tegen andere soa’s te beschermen. Regelmatige soa-tests dragen daarnaast bij aan een betere algehele seksuele gezondheid.

PEP (Post-expositieprofylaxe) is een noodbehandeling die binnen 72 uur na blootstelling aan hiv kan worden gestart. Dit kan nodig zijn na onbeschermd seksueel contact of een ander incident waarbij een risico op hiv-besmetting bestaat, zoals een gescheurd condoom. PEP bestaat uit een intensieve kuur van hiv-medicatie die vier weken duurt en moet worden voorgeschreven door een arts. Deze behandeling is niet bedoeld als vervanging voor preventieve maatregelen zoals PrEP of condooms.

https://www.soaaids.nl/nl/alle-soas/hiv
https://www.soaaids.nl/nl/fijne-gezonde-seks/prep
https://www.rivm.nl/hiv
https://aidsfonds.nl/over-hiv-aids/wat-zijn-hiv-en-aids
https://www.thuisarts.nl/hiv