Combinatiepil

Elke combinatiepil bevat de twee hormonen oestrogeen en progestageen, maar de hoeveelheid ervan kan per pil verschillen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen verschillende generaties, afhankelijk van de hoeveelheid progestageen in de pil en het tijdstip waarop het product is ontwikkeld.

• De eerste generatie pillen dateert uit de jaren zestig en bevat een hoge dosis oestrogeen. Over het algemeen veroorzaakt deze pil veel bijwerkingen.
• De tweede generatie pil werd in de jaren zeventig geïntroduceerd en is vandaag de dag nog steeds beschikbaar. Deze pil bevat minder oestrogeen, waardoor er minder bijwerkingen optreden.
• De derde generatie komt uit de jaren tachtig en negentig en bevat een lage dosis oestrogeen en nieuwe soorten progestageen. Deze pillen zijn gunstig bij acne, maar verhogen het risico op trombose.
• Pillen van de vierde generatie bevatten nieuwe synthetische progestagenen en verhogen eveneens het risico op veneuze aandoeningen, zoals trombose.

Daarnaast wordt de combinatiepil ingedeeld in fasen. Zo zijn er eenfasepillen en meerfasenpillen, zoals driefasepillen en vierfasenpillen.

Het onderscheid is vrij eenvoudig: bij eenfasepillen bevatten alle pillen dezelfde hoeveelheid oestrogeen en progestageen, terwijl bij meerfasenpillen de pillen verschillende hoeveelheden hormonen bevatten. In één strip meerfasenpillen zitten pillen met verschillende kleuren die in de juiste volgorde moeten worden ingenomen. Dit heeft echter geen invloed op de betrouwbaarheid ervan. Er bestaan ook combinatiepillen zonder stopweek.

De combinatiepil wordt in de volgende gevallen voorgeschreven:

• Ter voorkoming van zwangerschap
• Bij hevige menstruatiepijn
• Bij abnormaal vaginaal bloedverlies
• Om de menstruatie uit te stellen
• Bij acne

Voorkomen van zwangerschap

De combinatie van oestrogeen- en progestageenhormonen in de combinatiepil onderdrukt de eisprong en voorkomt zo dat er een eicel vrijkomt tijdens de cyclus. Daarnaast zorgen de hormonen ervoor dat het slijm in de baarmoederhals moeilijk doordringbaar is voor zaadcellen en dat het baarmoederslijmvlies minder geschikt is voor de innesteling van een bevruchte eicel. Bij correct gebruik is de betrouwbaarheid van de combinatiepil zeer hoog.

Bij hevige menstruatiepijn en abnormaal bloedverlies

Deze pil wordt ook voorgeschreven aan vrouwen die last hebben van ernstige menstruatiepijn en bij abnormaal bloedverlies. De bloeding die optreedt na inname van de laatste pil van een strip, is geen echte menstruatie maar een onttrekkingsbloeding die ontstaat doordat men stopt met de hormonen. Omdat er, in tegenstelling tot een gewone menstruatie, geen baarmoederslijmvlies wordt afgestoten, is de bloeding veel minder hevig, korter en minder pijnlijk.

Uitstellen van de menstruatie

Met een combinatiepil kan men de menstruatie ook uitstellen. Indien men een eenfasepil gebruikt, gebeurt dit door geen stopweek in te lassen, maar na de laatste pil van een strip onmiddellijk verder te gaan met een nieuwe strip. Indien men een combinatiepil met 28 pillen per strip gebruikt, neemt men de laatste 4 pillen (dit zijn placebopillen) niet in, maar start men na inname van de 24e pil onmiddellijk met een nieuwe strip. Indien men een meerfasenpil gebruikt, is het uitstellen van de menstruatie moeilijker; neem hiervoor contact op met uw arts.

Verminderen van acne

Daarnaast kan de combinatiepil gebruikt worden om acne te verminderen. Tijdens de puberteit en rond de menstruatie zorgen mannelijke hormonen en vrouwelijke progestageenhormonen ervoor dat de talgklieren van de huid meer talg produceren. Hierdoor kunnen poriën verstopt raken en ontstekingen ontstaan, met andere woorden puistjes. De combinatiepil herstelt het evenwicht tussen deze hormonen.

Bij een eenfasepil met 21 pillen per strip neemt men gedurende 3 weken elke dag een pil, eventueel met wat water. De tabletten mogen met of zonder voedsel worden ingenomen, maar het is belangrijk dat men de tabletten elke dag op ongeveer hetzelfde tijdstip inneemt. Na het beëindigen van een strip volgt een stopweek. Tijdens deze week neemt men geen pil in en treedt de normale menstruatie op.

Na de stopweek begint men aan een nieuwe strip. Indien men een pil met een strip van 28 tabletten gebruikt, neemt men gedurende 24 dagen een bepaalde kleur pillen in en vervolgens 4 dagen een andere kleur pil. Deze kleur verschilt per merk pil. Tijdens de dagen dat men deze vier tabletten inneemt, wordt men ongesteld; dit is een zogenaamde onttrekkingsbloeding.

De richtlijnen zijn afhankelijk van de beginsituatie:

Heeft u de afgelopen maand geen hormonaal anticonceptiemiddel gebruikt?

Begin dan met de pil op de eerste dag van de cyclus (dit is de eerste dag van de menstruatie). U bent dan onmiddellijk beschermd tegen zwangerschap.

Overschakeling van een andere hormonale combinatiepil?

In dit geval kan men het best met de combinatiepil beginnen op de dag na de laatste werkzame tablet (de laatste tablet met werkzame bestanddelen) van de vorige pilstrip, maar niet later dan op de dag na de tabletvrije dagen van de vorige pil (of na de laatste niet-werkzame tablet van de vorige pil).

Volg het advies van uw arts wanneer u overschakelt van een gecombineerde vaginale anticonceptiering of anticonceptiepleister.

Overschakeling van anticonceptie met enkel progestageen?

Voorbeelden zijn de minipil, prikpil, een implantaat of een progestageenspiraaltje. U kunt elke dag beginnen. Houd er echter rekening mee dat u in elk geval de eerste 7 dagen van het pilgebruik een extra voorbehoedmiddel moet gebruiken.

Na een miskraam of abortus?

Bespreek uw situatie met een arts en volg het advies op.

Na een bevalling?

Dan kunt u na 21 tot 28 dagen met de pil beginnen. Indien u na dag 28 begint, dient u de eerste 7 dagen een extra voorbehoedmiddel te gebruiken, zoals een condoom.

Wat u moet doen hangt af van het soort pil dat u gebruikt. In het algemeen geldt het volgende voor eenfasepillen:

Indien u minder dan 24 uur te laat bent met het innemen van een tablet, is de bescherming tegen zwangerschap niet verminderd. Neem de tablet in zodra u eraan denkt en neem de volgende tabletten weer op het gebruikelijke tijdstip in.

Indien u meer dan 24 uur te laat bent met het innemen van een tablet, kan de bescherming tegen zwangerschap verminderd zijn. De kans op onvoldoende bescherming tegen zwangerschap is het grootst indien u een tablet vergeet aan het begin van de strip. Daarom dient u de volgende regels te volgen:

• Meer dan één tablet vergeten in deze strip: neem contact op met uw arts.
• Eén tablet vergeten tijdens dag 1-7 (eerste rij tabletten): neem de vergeten tablet in zodra u eraan denkt, ook als u dan twee tabletten tegelijkertijd moet innemen. Neem de volgende tabletten weer op het gebruikelijke tijdstip in, en gebruik de volgende 7 dagen een extra voorbehoedmiddel. Heeft u in de week vóór de vergeten tablet geslachtsgemeenschap gehad? Dan zou u zwanger kunnen zijn. Neem in dit geval contact op met uw arts.
• Eén tablet vergeten tijdens dag 8-14 (tweede rij tabletten): neem de vergeten tablet in zodra u eraan denkt, ook als u dan twee tabletten tegelijkertijd moet innemen. Neem de volgende tabletten weer op het gebruikelijke tijdstip in. De bescherming tegen zwangerschap is in dit geval niet verminderd en u hoeft geen extra voorbehoedsmiddelen te gebruiken.
• Eén tablet vergeten tijdens dag 15-21 (derde rij tabletten): neem de vergeten tablet in zodra u eraan denkt, ook als u dan twee tabletten tegelijkertijd moet innemen. Neem de volgende tabletten weer op het gebruikelijke tijdstip in. De bescherming tegen zwangerschap is dan niet verminderd en u hoeft geen extra voorbehoedsmiddelen te gebruiken.
• Twee of meer tabletten vergeten tijdens de 1e week van de pilstrip (dag 1 tot en met 7): neem de vergeten pil in zodra u eraan denkt, ook als u dan twee tabletten tegelijkertijd moet innemen. Neem de volgende tabletten weer op het gebruikelijke tijdstip in, en gebruik de volgende 7 dagen een extra voorbehoedmiddel, zoals een condoom. Indien u in de week vóór de vergeten tablet geslachtsgemeenschap heeft gehad, dan zou u zwanger kunnen zijn. Neem in dit geval contact op met uw arts.

Lees steeds de bijsluiter van uw anticonceptiepil om er zeker van te zijn dat u de pil op de juiste manier inneemt.

Heeft u last van ernstige waterdunne diarree of braken binnen 4 uur na het innemen van de pil? Neem dan alsnog een nieuwe pil in zodra de maag en darmen tot rust zijn gekomen. Indien het braken of de waterdunne diarree langer dan een dag aanhoudt, volg dan de hierboven beschreven adviezen op.

Dit verschilt per combinatiepil. Er is echter altijd sprake van een combinatie van de hormonen oestrogeen en progestageen.

De volgende bijwerkingen kunnen optreden:

• Gespannen borsten
• Vochtretentie
• Stemmingswisselingen
• Hoofdpijn
• Tussentijds bloedverlies

Daarnaast hebben alle vrouwen die gecombineerde hormonale anticonceptiva gebruiken een verhoogd risico op bloedstolsels in de aders (trombose). Dit risico is het grootst in het eerste jaar van het gebruik van de pil. De meeste klachten verdwijnen na enkele maanden.

De combinatiepil mag u niet gebruiken in de volgende gevallen:

• U heeft een trombose gehad
• U rookt en bent ouder dan 35 jaar.
• U rookt en heeft last van migraine met aura.

Bepaalde geneesmiddelen maken de pil minder betrouwbaar, voorbeelden hiervan zijn:

• Geneesmiddelen tegen epilepsie
• Geneesmiddelen tegen schimmelinfecties
• Bepaalde geneesmiddelen tegen tuberculose
• Sint-Janskruid

De combinatiepil is uitsluitend verkrijgbaar bij de apotheek. Dit geneesmiddel is niet te koop bij een drogist.

Neen, dit geneesmiddel is voorschriftplichtig. U heeft dus een voorschrift van een arts nodig om het te bestellen bij de apotheek. Koop nooit een combinatiepil zonder voorschrift van een arts.

Heeft u vragen over de combinatiepil? Dokteronline.com kan u helpen. Op onze website kunt u een consult regelen met een geregistreerde EU-arts, die u verder kan begeleiden en indien nodig de juiste behandeling zal voorschrijven.

https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/preparaatteksten/e/ethinylestradiol_levonorgestrel__eenfase_

https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-anticonceptie

https://www.thuisarts.nl/pil/ik-kies-voor-gewone-pil-combinatiepil#welke-bijwerkingen-heeft-de-pil