Genitale wratten

Genitale wratten zijn wratjes op de geslachtsdelen en/of de anus en worden veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV). Dit virus kent ongeveer 100 varianten. De types die verantwoordelijk zijn voor genitale wratten zijn type 6 en type 11.

HPV is zeer besmettelijk. Wereldwijd is meer dan 50% van de seksueel actieve personen besmet met een van de vele humaan papillomavirussen. In de meeste gevallen verloopt dit zonder symptomen.

Genitale wratten behoren, samen met chlamydia, tot de meest voorkomende soa’s. Vooral jongeren in de leeftijdsgroep van 15 tot 29 jaar raken besmet.

Niet iedereen met een HPV type 6- of 11-infectie ontwikkelt daadwerkelijk genitale wratten. Het is ook mogelijk dat de wratten pas veel later ontstaan. De incubatietijd van genitale wratten bedraagt namelijk 1 tot 8 maanden. Ondertussen is HPV wel besmettelijk. Hierdoor kan men genitale wratten oplopen van iemand die wel besmet is, maar (nog) geen klachten vertoont. Op deze manier kan men het virus ook ongemerkt doorgeven.

Genitale wratten zijn niet gevaarlijk. Ze kunnen echter wel aanleiding geven tot schaamtegevoelens.

Genitale wratten lijken enigszins op ‘gewone’ wratjes. De meest voorkomende algemene symptomen van genitale wratten zijn:

• Bobbeltjes met een bloemkoolachtige structuur op, in of rond de geslachtsdelen en/of de anus.
• Ze ontstaan vaak in groepjes.
• Genitale wratjes hebben een grijswitte of rozerode kleur.
• De wratjes kunnen jeuk, pijn en/of een branderig gevoel veroorzaken. Ze kunnen ook pijnloos zijn.
• De wratten verdwijnen vaak spontaan. Dit kan echter vrij lang duren (ongeveer 1 tot 2 jaar). Indien men sneller van de wratten af wil, kan men ze laten behandelen.
• HPV blijft vaak in het lichaam sluimeren. De wratjes kunnen dus ook opnieuw verschijnen, zelfs na een behandeling.

Specifieke symptomen van genitale wratten bij mannen zijn:

• Wratjes op de penis
• Afscheiding uit de penis
• Wratjes op de eikel
• Wratjes op het scrotum
• Wratjes rond of in de anus

Specifieke symptomen van genitale wratten bij vrouwen zijn:

• Vaginale wratten (rond de ingang van de vagina en/of in de vagina)
• Vaginale afscheiding
• Wratjes rond de clitoris
• Wratjes rond of in de anus
• Soms ook wratjes op de baarmoederhals. Deze zijn van buitenaf niet zichtbaar.

Er bestaat geen specifieke bloed- of urinetest voor genitale wratten. Men (of een arts) kan ze met het blote oog herkennen. Indien men genitale wratten heeft, is de kans groter dat men ook een andere soa heeft opgelopen. Het is daarom aangewezen om een algemene soa-test te laten uitvoeren. Dit kan bij de huisarts of met behulp van een zelftest.

Het humaan papillomavirus verspreidt zich bij intiem lichamelijk contact tussen de geslachtsdelen en bij contact met de anus. Indien deze zones worden aangeraakt met de vingers of een seksspeeltje, kan het virus zich ook op die manier verspreiden. Daarnaast kan men HPV oplopen door bijvoorbeeld een handdoek te delen met een besmette persoon.

Om genitale wratten te voorkomen, is veilig vrijen de belangrijkste maatregel die men kan nemen. Een condoom biedt echter geen volledige bescherming tegen HPV. Let dus ook goed op hygiëne: deel geen seksspeeltjes, gebruik altijd uw eigen handdoek en washandjes.

Er bestaat een vaccin dat beschermt tegen het virus dat genitale wratten veroorzaakt. Dit vaccin werkt echter enkel indien het virus nog niet in het lichaam aanwezig is. Een arts of het CLB kan u hierover meer informatie geven.

Hoewel genitale wratten vaak spontaan verdwijnen, kiezen veel mensen ervoor om ze te laten behandelen. Met een behandeling tegen genitale wratten verdwijnen de ontsierende en soms pijnlijke knobbeltjes namelijk sneller.

Geneesmiddelen voor de behandeling van genitale wrattenArtsen behandelen genitale wratten met een virusremmend middel. De werkzame stof in dit geneesmiddel remt de groei van het humaan papillomavirus, waardoor het zich niet langer kan verspreiden. Hierdoor verdwijnen de wratjes.

Bij deze behandeling van genitale wratten gaat het om geneesmiddelen die lokaal worden aangebracht. Voorbeelden van deze geneesmiddelen zijn:

• Podofyllotoxine. Dit is een crème of een vloeistof. Het middel wordt tweemaal per dag aangebracht op de wratten, gedurende 3 dagen per week. De kuur duurt enkele weken, met een maximum van 4 tot 5 weken.
• Imiquimod. Deze virusremmende crème wordt eenmaal per dag aangebracht. Men behandelt de wratten om de dag met dit geneesmiddel. Deze behandeling van genitale wratten mag maximaal 16 weken duren.
• Sinecatechine. Deze zalf wordt driemaal per dag aangebracht op de wratten. De behandeling mag maximaal 16 weken duren.

Houd er rekening mee dat geneesmiddelen tegen genitale wratten in sommige gevallen bijwerkingen kunnen veroorzaken. Zo kan men last krijgen van huidirritatie. Bescherm de omliggende, gezonde huid altijd goed, bijvoorbeeld door er een vette zalf op aan te brengen. Lees voor gebruik steeds aandachtig de bijsluiter. Was na het aanbrengen van het product steeds grondig de handen.

Let op: deze geneesmiddelen zijn niet geschikt voor zwangere vrouwen.

Alternatieve behandeling van genitale wrattenWie geen geneesmiddelen wil of mag gebruiken, kan bij een arts terecht voor een alternatieve behandeling van genitale wratten. Er zijn verschillende mogelijkheden:

• De wratten behandelen met trichloorazijnzuur. Meestal volstaat dit eenmaal per week gedurende minstens twee weken.
• De wratten aanstippen met vloeibare stikstof. Deze methode is ook geschikt voor zwangere vrouwen.
• De wratten verwijderen met een elektrische naald. Dit kan soms bij de huisarts of anders in het ziekenhuis.

Veel geneesmiddelen tegen genitale wratten zijn voorschriftplichtig. Bij Dokteronline kunt u een passende behandeling aanvragen. Uw aanvraag wordt beoordeeld door een arts op basis van de door u ingevulde medische vragenlijst. Het uitgeschreven voorschrift wordt vervolgens doorgestuurd naar een apotheek, waarna de voorgeschreven medicatie discreet bij u thuis wordt afgeleverd. Wenst u meer informatie over de geneesmiddelen tegen genitale wratten? Meld u dan aan op onze website.

Ik heb wratten op mijn penis, vagina of anus | Thuisarts.nl Genitale wratten | RIVM Hoe zien genitale wratten eruit? Symptomen | Soa Aids Nederland