Allergie

Bij een allergische reactie reageert het menselijke afweersysteem op stoffen van buitenaf, waarop het lichaam normaal gezien niet heftig hoort te reageren. Het immuunsysteem beschouwt deze stoffen dus ten onrechte als een bedreiging voor het lichaam.

De meest voorkomende types allergieën zijn:

• Hooikoorts. Hierbij ontstaat een allergische reactie door het inademen van stuifmeelkorrels of pollen van bomen, grassen of kruidachtige planten. Men schat dat ongeveer 10 tot 20% van de Belgen hiermee te maken krijgt.
• Huisstofmijtallergie. De huisstofmijt is een minuscuul klein diertje dat leeft van huidschilfers en schimmels. Ze komt vooral voor in onze bedden. Personen met een huisstofmijtallergie reageren allergisch op de uitwerpselen van de huisstofmijt.
• Allergische astma. Het verschil tussen allergische astma en ‘gewone’ astma is dat bij allergische astma sprake is van overgevoeligheid voor pollen, huisstofmijten, voedingsmiddelen of insectenbeten en dergelijke, terwijl er bij ‘gewone’ astma ook sprake kan zijn van overgevoeligheid voor sigarettenrook, inspanning of weersveranderingen.
• Huisdierallergie. Dit is eveneens een inhalatieallergie. De allergenen zijn niet, zoals vaak wordt gedacht, de haren, maar wel huidschilfers, urine, speeksel en uitwerpselen van dieren.
• Contactallergie. Dit kan betrekking hebben op allerlei stoffen die op de huid terechtkomen. Voorbeelden hiervan zijn: latex, nikkel, chroom, geurstoffen, bewaarmiddelen, cosmetica, lijmen, planten, chemicaliën in haarverf en permanentvloeistoffen (kapperseczeem) en leren kleding. De symptomen van contactallergie (eczeem, bultjes) kunnen onmiddellijk of vertraagd optreden, tussen direct en tot drie dagen later. Ook kan deze allergie plots ontstaan na jarenlang probleemloos gebruik van een bepaald product.
• Voedselallergie. 90% van alle voedselallergieën is gericht tegen de eiwitten in koemelk, sojabonen, pinda’s, noten, vis, schaaldieren en schelpdieren en eieren. Daarnaast kan het ook gaan om bepaalde groenten en fruitsoorten (zoals bijvoorbeeld spinazie, selderij, kervel, kersen, abrikozen, perziken, appels, peren en aardbeien). Voedselallergie wordt vaak verward met voedselintolerantie. De klachten lijken op elkaar, maar bij een allergie gaat het om een reactie van het immuunsysteem, terwijl het bij een intolerantie meestal om darmproblemen gaat.
• Insectengifallergie. Dit is potentieel een ernstige allergie, denk hierbij bijvoorbeeld aan bijensteken en wespensteken. Hierbij kunnen rode bultjes over het hele lichaam ontstaan, maar ook kunnen lippen, ogen en hals opzwellen, met ademhalingsproblemen tot gevolg. Ook een anafylactische shock (dalende bloeddruk en hartritmestoornissen) kan optreden.
• Zonneallergie. Bij een zonneallergie is het niet nodig om langdurig aan de zon blootgesteld te worden. Soms volstaan enkele minuten al voor het ontstaan van een jeukende huid en/of bultjes. Deze allergie komt vooral voor bij vrouwen en mensen met een lichte huid. Door bepaalde geneesmiddelen of cosmetica kan men plots overgevoelig worden voor zonlicht, terwijl dit voordien nooit een probleem was. Deze vorm van allergie wordt fotoallergie genoemd.
• Medicijnallergie. Bepaalde geneesmiddelen, zoals antibiotica en bepaalde hormonen, kunnen een allergische reactie veroorzaken. Penicilline is hiervan een bekend voorbeeld.

De meeste allergische reacties treden zeer snel op na contact met de allergenen. De symptomen zijn zeer uiteenlopend en vaak zijn er meerdere diagnoses mogelijk.

Allergieën veroorzaken klachten zoals jeukende ogen, een loopneus, huiduitslag of een piepende ademhaling, maar er kunnen ook ernstigere reacties optreden zoals een daling van de bloeddruk, een shock of zelfs een hartstilstand.

Op dit moment is het nog niet exact bekend waardoor een allergie ontstaat. Wel is geweten dat erfelijke factoren, hygiëne en levensstijl een rol spelen.

Bij erfelijke factoren wordt niet de allergie voor een bepaald allergeen overgedragen, maar wel de aanleg voor een allergie. De ouder kan allergisch zijn voor iets heel anders dan het kind, maar dát het immuunsysteem op een allergeen reageert is genetisch bepaald. Hoe meer familieleden een allergie hebben, hoe groter de kans dat men hier ook aanleg voor heeft. Uit onderzoek blijkt duidelijk een verband tussen het aantal familieleden met allergieën en de kans dat een kind allergieën ontwikkelt.

Omgevingsfactoren spelen eveneens een rol bij het ontstaan van een allergie. Het is gebleken dat allergieën vooral voorkomen in westerse landen, wat doet vermoeden dat de propere leefomgeving waarin kinderen hier opgroeien ermee te maken heeft. Bij de geboorte is hun immuunsysteem nog blanco. In de loop der jaren wordt dit ingevuld aan de hand van prikkels. En dat is net wat ontbreekt in onze zeer hygiënische omgeving.

Tot slot komen allergieën ook vaker voor in samenlevingen waar meer bewerkte voedingsmiddelen worden geconsumeerd dan in samenlevingen waar men natuurlijkere en verse ingrediënten gebruikt.

Voor de meeste allergieën geldt dat het vermijden van contact met het allergeen de beste oplossing is. Men kan ook aanpassingen doorvoeren in de levensstijl en leefomgeving. Er is eveneens medicatie beschikbaar zoals tabletten, neussprays en oogdruppels. Ook alternatieve behandelingen kunnen overwogen worden.

Aanpassen van de omgeving

Gewoonlijk zal een arts in eerste instantie een niet-medicamenteus beleid bespreken. Daarbij gaat het om het vermijden van de prikkels die de allergische reactie uitlokken. Dit vormt een essentieel en doeltreffend onderdeel van de behandeling.

Contact met pollen is niet volledig te vermijden, maar men kan ramen en deuren zoveel mogelijk gesloten houden en tijdens het pollenseizoen zo weinig mogelijk tijd buiten doorbrengen.

Bij een huisstofmijtallergie kan men volgende maatregelen nemen:

• Regelmatig het beddengoed verluchten.
• Het matras minstens één keer per week stofzuigen en het bed niet meteen opmaken na het opstaan.
• Kies voor synthetische materialen, vervang tapijt door parket of vinyl en stofzuig regelmatig.
• Zorg voor een goede verluchting in de badkamer en keuken. Huisstofmijten houden van een warme, vochtige omgeving.

Bij een huisdierallergie is helaas de beste oplossing om het betreffende huisdier uit huis te plaatsen en verder ook contact te vermijden. Veel stofzuigen, bijvoorbeeld met speciale huisdierstofzuigers, kan volstaan bij lichte allergieën.

Bij voedselallergieën is het beste advies om het voedingsmiddel te vermijden, maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. De eiwitten van deze voedingsmiddelen kunnen in tal van producten verwerkt zijn, zelfs zonder dat het duidelijk op de verpakking staat. En net die eiwitten veroorzaken de problemen. Door het product te koken vernietigt men de meeste allergenen. Bij het risico op ernstige allergische reacties, zoals een anafylactische shock, is dit uiteraard geen optie.

Contactallergieën kunnen plots ontstaan na jarenlang probleemloos gebruik, en de symptomen kunnen zowel onmiddellijk als vertraagd optreden. Eens men weet welke stof de allergie veroorzaakt, kan men deze het best vermijden.

Voor allergische astma gelden dezelfde aanpassingen in levensstijl als voor pollen-, huisdieren- en huisstofmijtallergieën.

Medicatie tegen allergieën

Tegen de meeste symptomen van allergieën zijn vrij verkrijgbare tabletten, neussprays en oogdruppels van diverse merken beschikbaar.

Bij allergische astma kan men geneesmiddelen voorgeschreven krijgen die de spieren rond de luchtwegen ontspannen, waardoor de benauwdheid en kortademigheid afnemen. Meestal kunnen deze geneesmiddelen geïnhaleerd worden en werken ze al in lage doseringen, zodat er ook weinig bijwerkingen zijn.

Daarnaast kunnen ontstekingsremmende geneesmiddelen worden voorgeschreven.In het geval van een ernstige allergische reactie op insectensteken zal de arts mogelijk adrenaline toedienen met behulp van een adrenaline auto-injector. Personen met een dergelijke allergie krijgen vaak ook een adrenaline auto-injector mee voor gebruik in noodgevallen.

Bij contactallergieën worden vaak zalven met corticosteroïden voorgeschreven.

Alternatieve behandelingen

Andere alternatieve behandelingen zijn immunotherapie en lichttherapie:

Immunotherapie

Als de geneesmiddelen niet aanslaan, of de allergie de levenskwaliteit ernstig beïnvloedt, kan men ook een allergeen-specifieke immunotherapie overwegen. Hierbij wordt de overgevoeligheid voor bepaalde stoffen verminderd door actieve immunisatie. Deze behandeling verloopt in twee fasen, een instelfase en een onderhoudsfase, en de totale behandelduur bedraagt 3 tot 5 jaar.

Het is noodzakelijk om immunotherapie in overleg met en onder toezicht van een arts uit te voeren, gezien de mogelijke bijwerkingen en contra-indicaties. Bovendien vermindert immunotherapie de symptomen van allergie, maar doet deze niet volledig verdwijnen.

Lichttherapie

Hierbij wordt het neusslijmvlies met speciaal rood licht behandeld waardoor de allergische reacties zouden moeten verminderen.

Bij contactallergie kan lichttherapie eveneens doeltreffend zijn. Dit komt doordat zonlicht, specifiek het ultraviolette deel, de afweer in de huid zelf onderdrukt, waardoor het eczeem afneemt. De medische wetenschap heeft hiervoor lichttherapie ontwikkeld. Een zonneallergie hoeft niet noodzakelijk behandeld te worden, maar preventief kan men de huid laten wennen aan zonlicht en een goede zonnecrème gebruiken. Ook lichttherapie met speciaal licht kan helpen om de huid aan zonlicht te laten wennen.

Bij Dokteronline kan men een geschikte behandeling aanvragen. Uw aanvraag wordt beoordeeld door een erkend arts op basis van een online consult. Het uitgeschreven voorschrift wordt vervolgens doorgestuurd naar een apotheek, waarna de voorgeschreven medicatie discreet bij u thuis wordt afgeleverd.

https://allesoverallergie.nl/pages/algemeen

https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/indicatieteksten/allergische_rinitis

https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/preparaatteksten/a/allergeenextract_graspollen__parenteraal_

https://www.vmce.nl/eczeem/behandeling/lichttherapie.html