Spier- en gewrichtspijn

Iedereen heeft wel eens spierpijn. Dit kan optreden na het sporten, na een tijd in een verkeerde houding te hebben gezeten, na een ongebruikelijke inspanning of bij griep. Vaak is er sprake van overbelasting van de spieren, waardoor afvalstoffen zoals melkzuur zich kunnen opstapelen. Dit leidt tot kramp of pijn in de spieren. Deze spierpijn kan voorkomen in de benen, armen, billen, buik en nek. Gewoonlijk verdwijnt spierpijn spontaan na enkele dagen. Gewrichtspijn ontstaat door irritatie van het bot, het kraakbeen of het gewrichtskapsel. Een gewricht is in wezen een scharnier tussen twee beenderen. Kraakbeen bedekt de gewrichten als een soort bekleding. Hierdoor kunnen de beenderen soepel over elkaar glijden en wordt wrijving verminderd. Ook een ontsteking kan gewrichtspijn veroorzaken.

Spierpijn kan ontstaan in de volgende situaties:

• Na het sporten;
• Na een verkeerde houding;
• Na een ongebruikelijke inspanning;
• Als symptoom bij griep;
• Door het gebruik van bepaalde geneesmiddelen.

Spierpijn door sporten kan twee oorzaken hebben. De eerste soort spierpijn kan tijdens of direct na het sporten optreden. Dit wordt ook wel verzuring genoemd, bijvoorbeeld na enkele keren snel de trap op en af te lopen. Dit komt doordat er extra veel melkzuur vrijkomt dat het lichaam niet snel genoeg kan afvoeren. De tweede soort spierpijn ontstaat ongeveer 24 uur na het sporten en is het gevolg van intensief gebruik van de spieren. Hierdoor raken ze licht beschadigd en ontstaan er kleine scheurtjes. Bij het herstel van deze scheurtjes maakt het lichaam nieuwe spiermassa aan, waardoor de spieren groeien. Spierpijn is niet schadelijk, maar kan wel hinderlijk zijn. Het is aangewezen te wachten tot de spierpijn verdwenen is alvorens opnieuw te sporten.

Wanneer men langdurig in een verkeerde houding zit of een ongebruikelijke inspanning levert waaraan het lichaam niet gewend is, kan eveneens spierpijn ontstaan.

Mensen met griep kunnen spierpijn krijgen zonder dat er sprake is van overbelasting. Dit komt doordat er signaalstoffen worden aangemaakt om aan te geven dat men ziek is. Ook het gebruik van bepaalde geneesmiddelen, zoals medicatie tegen een te hoge cholesterol, kan spierpijn veroorzaken.

Gewrichtspijn kan ontstaan in de volgende gevallen:

• Als gevolg van overbelasting;
• Door artrose;
• Door artritis;
• Na een val of blessure.

Overbelasting, zoals een te zware belasting op een gewricht door overgewicht, kan knieklachten veroorzaken. Ook het herhaaldelijk uitvoeren van bepaalde bewegingen gedurende lange tijd, zoals het bedienen van een computermuis, kan gewrichtsklachten in de pols, elleboog of schouder veroorzaken. Daarnaast kunnen bij sporten zoals tennis en hardlopen gewrichten zoals de knie en elleboog overbelast raken.

De aandoening artrose veroorzaakt pijn en stijfheid in gewrichten, vooral in de heupen, knieën en handen. Dit komt doordat de hoeveelheid kraakbeen afneemt, waardoor de beenderen minder soepel over elkaar glijden. Meestal vermindert de stijfheid na enkele minuten bewegen. Artritis is een ontsteking van de gewrichten; deze voelen dan pijnlijk aan, zijn gezwollen, rood, warm en minder beweeglijk. Dit kan voorkomen bij jicht, fibromyalgie, reumatoïde artritis of door een bacteriële infectie.

Ten slotte kan gewrichtspijn het gevolg zijn van een blessure, zoals het verstuiken van de enkel, een kneuzing of het verrekken van een gewricht.

Spierpijn is te onderscheiden in spierpijn die tijdens of direct na het sporten optreedt. Gewrichtspijn kan verschillende oorzaken hebben, maar de klachten zijn vaak gelijkaardig.

Spier- en gewrichtspijn is te herkennen aan de volgende klachten:

• Spierpijn;
• Pijnlijke en stijve gewrichten;
• Gezwollen gewrichten;
• Warme en rode gewrichten;
• Bewegen of buigen is pijnlijk.

Omdat de spieren en gewrichten stijf aanvoelen, is het soms moeilijk om recht te staan uit een stoel. Ook is het lastiger om dagelijkse handelingen zoals boodschappen doen uit te voeren, omdat de spierkracht afneemt. Men kan ook wakker liggen van de pijn of door bezorgdheid, waardoor slaapproblemen ontstaan. Deze vermoeidheid en pijn hebben vervolgens een invloed op de stemming, waardoor men last kan krijgen van depressieve gevoelens en concentratieproblemen.

Sommige mensen met spier- en gewrichtsklachten ervaren meer klachten wanneer de temperatuur daalt of bij vochtig weer. Het klimaat waarin men woont heeft echter geen invloed op het ontstaan van gewrichtspijn, aangezien het zowel in warme als koude landen voorkomt. Meestal nemen de klachten af wanneer men zich in een warm land bevindt, maar dit kan ook te wijten zijn aan het feit dat men dan op vakantie is en meer ontspant. Om de juiste diagnose te stellen en de oorzaak van de pijn te achterhalen, is het belangrijk om na te gaan hoe en wanneer de klachten zijn begonnen. Probeer ook vast te stellen wanneer de klachten het meest uitgesproken zijn. Uw huisarts kan vervolgens met kleine testjes een diagnose stellen. Het kan zijn dat u op een ‘goede’ dag wordt onderzocht, een dag waarop u niet veel pijn ervaart. Ook hangt het af of de arts hard of zacht op de pijnplekken drukt. Dit alles maakt het moeilijk om de diagnose te stellen. Indien de arts twijfelt, wordt bijkomend onderzoek verricht, zoals een radiografie of bloedonderzoek. Het komt echter vaak voor dat de oorzaak van de gewrichtsklachten onbekend blijft, of dat niet het gewricht zelf maar de aanhechtingen, het gewrichtskapsel of de huid rondom het gewricht ontstoken is. Dit kan gelijkaardige klachten geven.

Bij spierpijn kunt u de doorbloeding van de spieren stimuleren door te wrijven, een warme douche te nemen of u te laten masseren. Probeer ook regelmatig te bewegen, maar let erop dat u de spieren niet overbelast. Denkt u dat uw spierpijn te wijten is aan de geneesmiddelen die u gebruikt? Neem dan contact op met uw huisarts.

Bij gewrichtspijn is het belangrijk om in beweging te blijven. Uit onderzoek blijkt dat regelmatig bewegen de klachten vermindert en dat deze kunnen verergeren bij te weinig beweging.

Daarnaast heeft het een positief effect op de stemming. Het is aangewezen om elke dag minstens 30 minuten te bewegen; gewoon wandelen, tuinieren of fietsen volstaat. De ene dag zal dit beter lukken dan de andere. Ook kunnen de klachten in het begin net toenemen wanneer u meer gaat bewegen. Uw huisarts kan u doorverwijzen naar een kinesitherapeut of oefentherapeut die u hierbij kan begeleiden.

Daarnaast kan een warm bad of een warme douche pijnverlichting bieden. Indien uw gewrichten juist warm aanvoelen, kan het aangenaam zijn om deze te koelen. Gebruik hiervoor een natte handdoek met eventueel wat ijs, wikkel deze rond het pijnlijke gewricht en verwijder deze na 10 minuten. Of gebruik een ice-pack. Heeft u gewrichtspijn door overgewicht? En ondervindt u daardoor klachten ter hoogte van de knie- of enkelgewrichten? Dan is vermageren de enige optie om de pijnklachten te verminderen.

Er bestaan geen geneesmiddelen specifiek tegen spierpijn. U kunt eventueel paracetamol innemen bij hevige spierpijn. Gewoonlijk verdwijnt deze pijn echter spontaan na enkele dagen. Is dit niet het geval, neem dan contact op met uw huisarts.

Er bestaan ook geen geneesmiddelen die gewrichtspijn genezen. In de meeste gevallen schrijft uw huisarts of reumatoloog pijnstillers voor waarmee de klachten kunnen verbeteren. Voorbeelden hiervan zijn:

• Paracetamol (eventueel met codeïne of cafeïne);
• Tramadol, een opioïde;
• Ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s).

Tramadol is een morfineachtige pijnstiller en heeft een sterke pijnstillende werking. NSAID’s zijn pijnstillers met een lichte ontstekingsremmende werking en werken daarom vaak beter dan paracetamol bij gewrichtsontstekingen.

Alternatieve behandeling

Naast pijnstillers kiezen sommige mensen voor een alternatieve behandeling. Sommigen ondervinden baat bij dergelijke alternatieve behandelingen, maar er is geen wetenschappelijk bewijs dat ze daadwerkelijk werkzaam zijn. Voorbeelden hiervan zijn:

• Acupunctuur;
• Homeopathie;
• Kruiden en planten;
• Voedingssupplementen.

Voorbeelden van kruiden die vaak door mensen met fibromyalgie worden gebruikt zijn: kurkuma, CBD-olie en gember. Daarnaast kunt u kiezen voor voedingssupplementen die mineralen en vitaminen bevatten die ook in onze voeding voorkomen.

Bijkomende risico’s en bijwerkingen

Bij het gebruik van paracetamol met codeïne heeft u meer kans op verstopping en een verminderd reactievermogen. De bijwerkingen van opioïden zoals tramadol zijn sufheid en verstopping. Ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s) kunnen maagklachten veroorzaken en de maag en darmen beschadigen. U mag dan ook niet meer dan twee NSAID’s gelijktijdig innemen.

Hoe kun je spier- en gewrichtspijn voorkomen?

Spierpijn kunt u voorkomen door bij het sporten te zorgen voor een goede warming-up en cooling-down. Door te rekken en te stretchen maakt u de spieren op een rustige manier los. Gewrichtspijn is moeilijk te voorkomen, maar u kunt de hierboven vermelde adviezen opvolgen om de klachten zoveel mogelijk te beperken.

https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/preparaatteksten/t/tramadol

https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/indicatieteksten/reumatoide_artritis

https://www.thuisarts.nl/gewrichtsklachten/ik-heb-last-van-mijn-gewrichten-wat-kan-zijn

https://reumanederland.nl/reuma/vormen-van-reuma/fibromyalgie