Reis- en zonneproducten

Onder reisziekte, ook wel bewegingsziekte genoemd, verstaan we zowel wagenziekte, luchtziekte als zeeziekte. Alle drie ontstaan door hetzelfde fenomeen: een bewegend vervoermiddel waardoor uw evenwichtsorgaan ernstig verstoord kan raken. Dit leidt tot misselijkheid en braken. Het goede nieuws is dat de klachten van reisziekte verdwijnen zodra de reis beëindigd is.

Onze hersenen ontvangen informatie over onze positie van onze ogen, spieren en gewrichten en ons evenwichtsorgaan. Wanneer u zich in een bewegend voertuig bevindt dat u niet zelf bestuurt, raken uw hersenen in de war door tegenstrijdige signalen. Om aan te geven dat er iets misloopt, geven zij het signaal ‘braken’ door aan uw maag.

Reisziekte is de overkoepelende term voor drie vormen;

• Wagenziekte: mensen ervaren dit vaak tijdens lange autoritten.
• Luchtziekte: in het vliegtuig kunnen mensen zich door luchtdrukverschillen, turbulentie en het opstijgen en landen behoorlijk onwel voelen.
• Zeeziekte: iedereen kent de uitdrukking ‘zeebenen’ wel. Indien u deze niet heeft, kan het voortdurende deinen op de golven, versterkt door opstekende wind, u erg misselijk maken.

Reisziekte begint vaak met duizeligheid, gapen en/of hoofdpijn, waarna een gevoel van misselijkheid opkomt en u kunt gaan braken. Ook zweten is een veelvoorkomend symptoom van reisziekte. Het is mogelijk dat u slechts een deel van deze symptomen ondervindt.

Indien u weet dat u gevoelig bent voor reisziekte, zijn er enkele preventieve maatregelen die u kunt nemen:

• De beste remedies zijn: zelf aan het stuur zitten of slapen. Indien dit niet mogelijk is:
• Zorg ervoor dat u voor vertrek een lichte maaltijd heeft genomen. Niet eten kan u juist ziek maken, en vetrijke voeding wordt slecht verdragen bij reisziekte.
• Tijdens lange reizen is het aangewezen om drie keer per dag een lichte maaltijd te nuttigen. Overweeg ook om gemberpoeder of gemberthee te gebruiken. Dit is een geschikt middel bij een gevoelige maag.
• Vermijd alcoholgebruik.
• In de auto of bus zit u best vooraan en rijdt u niet achteruit. Op een boot kiest u best voor het achterdek, en bij een vliegreis zit u best in de buurt van de vleugels.
• Vermijd lezen, schrijven of internetten tijdens het rijden. Dit kan de misselijkheid verergeren. Het is beter om zich te richten op de horizon om de verwarring van uw hersenen te verminderen.
• Zorg voor voldoende frisse, koele ventilatie.

Indien u op reis vertrekt naar landen waar malaria voorkomt, zal u waarschijnlijk malariapillen aangeraden krijgen. Hiervoor bestaan verschillende middelen, afhankelijk van uw bestemming en persoonlijke situatie. Hoewel er tal van bijwerkingen gekend zijn van malariapillen, zijn deze doorgaans minder ernstig dan de ziekte malaria zelf.

Malaria is een ziekte die voorkomt in de (sub)tropen. Ze wordt veroorzaakt door parasieten. Besmetting gebeurt via muggenbeten. Malaria veroorzaakt koorts, hoofdpijn, koude rillingen en spierpijn. Malaria kan ook dodelijk zijn, en daarom zijn de eventuele bijwerkingen van malariapillen te verkiezen boven het risico op besmetting met malaria. Er bestaan verschillende soorten middelen tegen malaria, die op diverse manieren werkzaam zijn. De werking van deze middelen is gericht op het doden van de malariaparasieten, het bestrijden van koorts en het voorkomen van malaria-aanvallen. De keuze van het middel hangt meestal af van eventuele lokale resistentie van de parasieten. Veel voorkomende bijwerkingen van malariapillen zijn oorsuizen, duizeligheid, hoofdpijn, hypoglykemie (te laag glucosegehalte in het bloed), huiduitslag, jeuk en oedeem ter hoogte van de oogleden. Minder vaak komen bijwerkingen zoals braken, diarree, slapeloosheid of juist slaperigheid, en hoesten voor.

Malariapillen worden toegediend in de vorm van een kuur. Het is belangrijk dat u deze kuur volledig afwerkt. Indien u binnen het uur na inname van uw malariapil moet braken, of indien u veel last krijgt van diarree, neem dan contact op met uw arts. Het volstaat niet om een nieuwe pil in te nemen ter vervanging van de uitgebraakte pil, aangezien het om een kuur gaat. U blijft dan immers een pil tekortkomen, en dit moet aangevuld worden. Verder is het van groot belang dat u uw vochtinname aanpast. Indien u braakt of diarree heeft, verliest u veel vocht. Dit moet aangevuld worden. Helaas kan er weinig gedaan worden aan het voorkomen van de bijwerkingen. Het hoort erbij, en het niet innemen van malariapillen is echt niet verantwoord. Malaria kan zeer ernstige gevolgen hebben.

Er is weinig zo vervelend als diarree op vakantie. Dit wordt meestal veroorzaakt door een besmetting met een bacterie, een virus of protozoa. U loopt een verhoogd risico op besmetting door:

• Voeding. Denk aan ongewassen groenten en fruit, rauwe melkproducten (kaassoorten, ongepasteuriseerde melk, roomijs), onhygiënisch bereide schaal- en schelpdieren, rauw of onvoldoende verhit vlees.
• Besmet water of water dat niet geschikt is voor consumptie.
• Ook insecten kunnen bacteriën of virussen overdragen. Wees waakzaam voor bijvoorbeeld vliegen en muggen.
• Contact met de stoelgang of het speeksel van iemand die diarree heeft. Dit kan het gevolg zijn van gebrekkige hygiëne van de zieke persoon, maar ook van minder goed onderhouden toiletten en wasgelegenheden.

Doordat de darmwand is aangetast of zelfs ontstoken door de bacterie of het virus, kunnen uw darmen hun functie niet meer naar behoren uitoefenen. Een belangrijke taak van de darmen is het indikken van de stoelgang. Deze functie is bij diarree verstoord. Er wordt minder vocht uit het voedsel onttrokken. Bovendien verliest de ontstoken darmwand vocht. Ook zal het voedsel sneller dan normaal door de darm passeren en zullen uw darmen de essentiële voedingsstoffen niet goed kunnen opnemen uit het voedsel.

Reizigersdiarree wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door een infectie van de darmen, meestal als gevolg van een besmetting met een bacterie, een virus of protozoa. Dit gebeurt doorgaans in de eerste dagen van uw reis. Reizigersdiarree treedt altijd plots op en duurt meestal enkele dagen. De symptomen zijn drie tot vier keer per dag waterige stoelgang, vaak gepaard met buikkrampen, misselijkheid en soms koorts.

Voorzorgsmaatregelen: De belangrijkste adviezen om het risico op reizigersdiarree te verkleinen, hebben betrekking op hygiëne:

• Indien u op straat iets koopt bij een kraampje, let er dan op dat het gloeiend heet is, of gedroogd. Maar het is nog beter om het voedsel zelf te schillen.
• Vermijd koude, rauwe en ongepasteuriseerde voedingsmiddelen.
• Vermijd schaaldieren zoals oesters, kreeft en garnalen.
• Let erop dat vlees, zoals hamburgers en saté, goed doorbakken is.
• Informeer u over de kwaliteit van het drinkwater in het land van bestemming. Gebruik bij twijfel enkel water uit flessen met verzegelde dop, ook bij het tandenpoetsen.
• Was altijd uw handen na toiletbezoek, voor het koken en voor het eten.

Indien u reeds reizigersdiarree heeft, is het belangrijk dat u voldoende vocht inneemt. Zoals hierboven beschreven, zijn uw darmen niet meer in staat om voldoende vocht uit uw voeding te halen, waardoor u ernstige uitdrogingsverschijnselen kunt ontwikkelen. Zorg er daarom voor dat u veel drinkt om uw vochtbalans snel aan te vullen! Let erop dat u (of uw eventuele zieke reisgenoot) regelmatig blijft plassen. Indien u langer dan 24 uur niet of nauwelijks heeft geplast, is het mogelijk dat uw nieren niet goed functioneren. Neem in dat geval dringend contact op met een arts.

Let op: indien u geneesmiddelen gebruikt, waaronder ook de anticonceptiepil, kan de werking hiervan door de diarree en eventueel braken sterk verminderd zijn. Uw darmen nemen de werkzame stoffen niet of minder goed op. Neem in dat geval contact op met uw arts om eventueel bijkomende maatregelen te treffen. Het is bijvoorbeeld bekend dat, indien u aan diabetes mellitus lijdt, uw diabetes hierdoor ontregeld kan raken.

Geneesmiddelen

Indien u koorts heeft of bloed in de stoelgang opmerkt, is het aangewezen een arts te raadplegen. Het kan gaan om een bacteriële diarree, waarvoor een antibioticakuur noodzakelijk is. Ook indien uw diarree na terugkeer langer dan een week aanhoudt, is het raadzaam uw huisarts te contacteren.

Alternatieve behandelingen

Indien u, of een van uw reisgenoten, diarree heeft, is het van groot belang voldoende vocht in te nemen. Vermijd hierbij koffie en alcohol, aangezien deze dranken vocht aan uw lichaam onttrekken. Mocht de diarree erg lang (meer dan 5 dagen) aanhouden, haal dan ORS bij de plaatselijke apotheek of drogist. De afkorting staat voor Oral Rehydration Solution, en het is een middel om het vochtgehalte aan te vullen. (Haal ORS zodra u denkt dat u het nodig heeft, wacht niet tot het vijf dagen duurt. Het bestaat uit een mengsel van zout en suiker dat u kunt oplossen in water.)

Indien u erg veel last heeft van de frequente toiletbezoeken, is er ook vrij verkrijgbaar, onder diverse merknamen, Loperamide(-oxide). Mocht dit na 48 uur nog geen effect hebben, stop dan met het gebruik en raadpleeg een arts. Gebruik niet te snel loperamide, het lichaam raakt de ziekteverwekker net kwijt door frequente stoelgang.

https://www.gezondheidsnet.nl/vakantie/8-vragen-over-reisziekte

https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/indicatieteksten/reisziekte

https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/groepsteksten/malariamiddelen

https://www.farmacotherapeutischkompas.nl/bladeren/indicatieteksten/acute_diarree