Hoge bloeddruk

De bloeddruk geeft aan hoe groot de druk op de bloedvaten is. Die druk varieert: op het moment dat het hart samentrekt, wordt het bloed rondgepompt en is de druk op de vaten vrij hoog. Dit is de ‘bovendruk’ (systole). Wanneer het hart vervolgens weer ontspant, daalt de druk op de vaten. Dit noemt men de ‘onderdruk’ (diastole).

De druk op de bloedvaten kan om verschillende redenen toenemen. Zo’n hoge bloeddruk is gevaarlijk omdat er dan veel spanning op de bloedvaten komt te staan. Dat verhoogt het risico op hart- en vaatziekten en beschadiging van de organen.

De bloeddruk wordt gemeten in millimeter kwik (mmHg). Artsen hanteren daarbij de volgende richtlijnen:

Bovendruk:

• Tot 120 mmHg: ideale bloeddruk
• 120-140 mmHg: normale bloeddruk
• 140-180 mmHg: hoge bloeddruk
• 180 mmHg of hoger: ernstig verhoogde bloeddruk

Onderdruk:

• 90 mmHg of lager: de bloeddruk is goed
• 90 tot 110 mmHg: hoge bloeddruk
• 110 mmHg of hoger: ernstig verhoogde bloeddruk

De bloeddruk varieert gedurende de dag en soms zelfs per week. Daarom wordt aangeraden om de bloeddruk gedurende enkele dagen meerdere keren per dag te (laten) meten. Zo krijgt men een goed beeld van de gemiddelde bloeddruk.

De meeste mensen merken niets van een hoge bloeddruk. Enkel wanneer de bloeddruk ernstig verhoogd is, kunnen er klachten optreden. Symptomen van hoge bloeddruk zijn in dat geval bijvoorbeeld:

• Hoofdpijn;
• Misselijkheid;
• Vermoeidheid;
• Kortademigheid;
• Rusteloosheid.

Juist omdat hypertensie meestal geen klachten veroorzaakt, is het belangrijk om de bloeddruk regelmatig te (laten) meten. Zo kan er snel worden ingegrepen wanneer de bloeddruk stijgt. Het risico op hart- en vaatziekten of andere complicaties blijft dan beperkt.

Een hoge bloeddruk komt vaak voor. Dat is niet verwonderlijk, want er zijn veel factoren die invloed hebben op de bloeddruk. De bekendste oorzaken van hypertensie zijn onder andere:

• Leeftijd. Naarmate men ouder wordt, worden de bloedvaten minder soepel. Ze kunnen daardoor minder goed uitzetten wanneer het bloed wordt rondgepompt. Daardoor stijgt de druk op de vaten. Meet daarom regelmatig uw bloeddruk indien u ouder bent dan 40 jaar;
• Erfelijkheid. In sommige families komt een hoge bloeddruk vaker voor. Indien u familieleden heeft met hypertensie, houd dan uw bloeddruk goed in het oog;
• Levensstijl. Factoren zoals overgewicht, ongezonde voeding, te weinig lichaamsbeweging, stress, roken en alcoholgebruik dragen allemaal bij tot een hoge bloeddruk;
• Zwangerschap. Sommige vrouwen ontwikkelen een hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap;
• Bepaalde aandoeningen, zoals een nierziekte, slaapapneu en een trage schildklier, kunnen een hoge bloeddruk veroorzaken;
• Gebruik van geneesmiddelen. Sommige geneesmiddelen veroorzaken een hoge bloeddruk als bijwerking;
• Overmatig gebruik van drop/zoethout. Deze voedingsmiddelen bevatten glycyrrhizine, een stof die ervoor zorgt dat het lichaam meer vocht vasthoudt, waardoor de bloeddruk stijgt;
• Te veel zout eten. Ook bij een hoge zoutinname houdt het lichaam meer vocht vast en kan de bloeddruk toenemen.

Goed om te weten: vaak is er geen duidelijke, aanwijsbare oorzaak voor een hoge bloeddruk. In de meeste gevallen is het een combinatie van verschillende factoren.

De bloeddruk is gelukkig meestal goed te beïnvloeden. U kunt zelf veel doen. Daarnaast zijn er geneesmiddelen die helpen om de bloeddruk te verlagen.

Zelf doen bij hoge bloeddruk

Bij een hoge bloeddruk hoeft men niet altijd onmiddellijk geneesmiddelen te gebruiken. U kunt zelf veel doen om de bloeddruk te verlagen. Een gezonde levensstijl (gezonder eten, regelmatig bewegen, minder stress) is daarbij het belangrijkste advies.

Bent u te zwaar, dan kan vermageren tot een gezond gewicht ook aanzienlijk helpen. Een arts of diëtist kan u hierbij begeleiden.

Rookt u? Probeer dan te stoppen. Roken vernauwt de bloedvaten en heeft dus een bloeddrukverhogend effect.

Geneesmiddelen tegen hoge bloeddruk

Soms volstaat een aangepaste levensstijl niet. In dat geval zal een arts geneesmiddelen voorschrijven. Er bestaan verschillende soorten bloeddrukverlagers. De bekendste zijn:

ACE-remmers. Dit zijn geneesmiddelen die de opname van ACE (een stof die de bloedvaten doet samentrekken) remmen, waardoor de bloedvaten wat wijder worden. Zo kan er meer bloed door de aders stromen en daalt de bloeddruk. Geneesmiddelen uit deze groep eindigen op pril. De werkzame stoffen heten bijvoorbeeld ramipril, quinapril of benazepril.

Angiotensine-II-blokkers. Deze geneesmiddelen remmen de opname van het vaatvernauwende hormoon angiotensine-II. Ook dit heeft een ontspannend effect op de bloedvaten waardoor het bloed gemakkelijker doorstroomt. De werkzame stoffen eindigen op artan (zoals valsartan, losartan, candesartan).

Calciumblokkers. Deze geneesmiddelen verwijden de bloedvaten door de opname van calcium in de cellen te blokkeren. U herkent ze aan de naam die eindigt op dipine (amlodipine, lercanidipine, nicardipine). Sommige soorten verlagen bovendien de hartslag, waardoor het bloed rustiger wordt rondgepompt. Dat geeft een extra bloeddrukverlagend effect.

Bètablokkers. Deze geneesmiddelen kunnen de opname van stresshormonen in de cellen blokkeren. Daardoor klopt het hart rustiger en stroomt het bloed ook wat kalmer door de aders, waardoor de bloeddruk daalt. De werkzame stoffen eindigen op lol. Propranolol is bijvoorbeeld een bekende bètablokker, net als metoprolol en atenolol.

Diuretica. In de volksmond worden deze geneesmiddelen ook wel ‘plaspillen’ genoemd. Ze zorgen ervoor dat de nieren meer vocht en zouten uitscheiden. Daardoor bevat het bloed minder water en neemt het volume af. De aders worden zo minder belast en de bloeddruk daalt.

Welke geneesmiddelen tegen hoge bloeddruk heb ik nodig?

Een arts bepaalt welk geneesmiddel tegen hoge bloeddruk het meest geschikt is voor u. Dit hangt namelijk af van verschillende factoren, zoals uw leeftijd en of u nog andere geneesmiddelen gebruikt. Artsen kunnen bepaalde geneesmiddelen ook combineren. U moet dan bijvoorbeeld een plaspil en een bètablokker innemen.

Houd er rekening mee dat bloeddrukverlagende geneesmiddelen bijwerkingen kunnen veroorzaken, zoals duizeligheid, sufheid, hartkloppingen of kriebelhoest. Bovendien zijn geneesmiddelen tegen hypertensie niet voor iedereen geschikt. Bloeddrukmedicatie is daarom in veel gevallen enkel op voorschrift verkrijgbaar.

Ook belangrijk: houd uw bloeddruk tijdens de behandeling goed in het oog. Dat kan gewoon thuis, met een polsbloeddrukmeter. U kunt ook uw huisarts vragen om uw bloeddruk regelmatig te meten. Heeft u vragen over uw bloeddrukmedicatie, neem dan steeds contact op met een arts of apotheker.

https://www.thuisarts.nl/hoge-bloeddruk/mijn-bloeddruk-is-te-hoog

https://www.hartstichting.nl/oorzaken/bloeddruk/hoge-bloeddruk