Diarree

Diarree is geen ziekte, maar een symptoom. Iedereen heeft wel eens met diarree te maken gehad. Meestal gaat diarree ook weer vanzelf over. Indien diarree niet spontaan verdwijnt of indien de diarree zoveel vochtverlies veroorzaakt dat er sprake is van uitdroging, is het belangrijk om medisch in te grijpen.

Behandelingen bij diarree

Wat is diarree?

Bij diarree is het ontlastingspatroon ernstig verstoord. Diarree, ook wel buikloop genoemd, is een waterdunne ontlasting die vaak meerdere keren per dag voorkomt. Diarree kan acuut zijn en gaat meestal na enkele dagen over. Indien de klachten langer dan twee weken aanhouden, spreekt men van chronische diarree. In dat geval kan er sprake zijn van een ernstigere onderliggende aandoening of ziekte.

Wat zijn de symptomen van diarree?

Bij diarree kunt u last hebben van de volgende verschijnselen:

  • Waterdunne ontlasting
  • De ontlasting heeft een zurige geur
  • Meerdere keren per dag ontlasting
  • Buikkrampen
  • Moeite om de ontlasting op te houden
  • Misselijkheid en braken
  • Algemeen ziektegevoel
  • Vermoeidheid en een slap gevoel, dit kan gepaard gaan met hoofdpijn
  • Donkere urine. Omdat u veel vocht verliest via de ontlasting, is er minder vocht om uit te plassen
  • Soms koorts
Wat zijn de oorzaken van diarree?

De oorzaken van diarree kunnen zijn:

  • Plotselinge darminfectie: Bij acute diarree wordt diarree meestal veroorzaakt door een virus, parasiet of bacterie. Hieronder valt ook buikgriep, die door een virus wordt veroorzaakt en besmettelijk is. Een infectie door bacteriën wordt vaak veroorzaakt door besmet voedsel of water. Bij besmet voedsel kan het gaan om rauw kippen- of varkensvlees, rauwe melk en melkproducten, ei en eierproducten, vis en garnalen. Een infectie door een parasiet kan veroorzaakt worden door besmet eten of water.
  • Stress: Door stress gaat er minder energie naar de spijsvertering. Er wordt niet voldoende water en mineralen uit de voedingsresten gehaald, de ontlasting gaat sneller door de darmen en blijft waterig.
  • Medicatie: Antibiotica worden ingezet om ziekmakende bacteriën tegen te gaan, maar ze kunnen daarbij ook goede bacteriën in de darm beschadigen en daardoor de darmflora verstoren. Een veelgebruikt geneesmiddel bij diabetici, metformine, kan eveneens diarree veroorzaken. Een te snel werkende schildklier (bij hyperthyreoïdie) kan ook diarree geven.
  • Voedselintolerantie: Wanneer bepaalde voeding niet wordt verdragen, spreekt men van een voedselintolerantie. Voorbeelden hiervan zijn lactose-intolerantie (melk en melkproducten) en coeliakie, een glutenintolerantie.
  • Versnelde stofwisseling: Een te snel werkende schildklier zorgt voor een te snelle stofwisseling. Een van de uitingen hiervan kan diarree zijn.
  • Aandoeningen van het maag-darmkanaal: De ziekte van Crohn (een chronische ontstekingsziekte van de darm) en colitis ulcerosa (waarbij sprake is van een chronische ontsteking van de dikke darm) geven, vooral bij opflakkeringen, diarree. Een vettige, dunne ontlasting wordt gezien bij chronische aandoeningen van de lever, galwegen en pancreas.
  • Prikkelbare darm syndroom (PDS): Deze aandoening kan gepaard gaan met diarree, maar de diarree kan ook afgewisseld worden met constipatie.
  • Overloopdiarree: Bij verstopping dikt de ontlasting in. Dunne ontlasting gaat dan langs de verstopping. Mensen denken hierdoor dat ze diarree hebben, terwijl ze eigenlijk een verstopping hebben. Dit wordt ook wel paradoxale diarree genoemd.
  • Voeding: Bepaalde ingrediënten versnellen de snelheid van de spijsvertering. Dit is bekend van vervangende suikers als mannitol, fructose, sorbitol en xylitol, die onder andere voorkomen in frisdrank (fructose), snoep en kauwgom.
  • Reizigersdiarree: Onder reizigersdiarree verstaat men diarree die vooral optreedt in verre landen waar de hygiënische omstandigheden minder goed zijn.
Behandeling en medicatie

De behandeling van diarree is afhankelijk van de oorzaak.

Acute diarree hoeft niet onmiddellijk behandeld te worden, meestal verdwijnt deze binnen enkele dagen spontaan. Bij ernstigere diarree is medicatie noodzakelijk.

Kan ik zelf iets tegen diarree doen?

Wanneer u last heeft van diarree, kunt u de volgende maatregelen nemen:

  • Veel drinken: Bij acute diarree verliest u veel vocht. Dit vocht moet opnieuw aangevuld worden met zout- en suikerhoudende dranken. Goede voorbeelden zijn bouillon of thee met suiker, geen frisdrank. Drink kleine beetjes. Ook al hebt u het gevoel dat het vocht er meteen weer uitkomt, drink toch kleine beetjes om uitdroging te voorkomen.
  • Eten: Probeer iets te eten om op krachten te komen. In principe kunt u alles eten. Bij voorkeur eet u vezelrijk, omdat vezels de ontlasting indikken.
  • Hygiëne: Zorg voor een goede hygiëne. Was uw handen nadat u naar het toilet bent geweest of bij het bereiden van voedsel. Dit is vooral ook een preventieve maatregel.
  • Medicatie aanpassen: Overleg met uw arts wanneer u vermoedt dat uw medicatie diarree veroorzaakt. Stop echter nooit op eigen initiatief met uw medicatie.

Medicatie tegen diarree

Het belangrijkste doel van medicatie is om uitdrogingsverschijnselen te voorkomen of te behandelen. Lees bij elk geneesmiddel dat u gebruikt de bijsluiter.

  • ORS (oral rehydration solution): Bij uitdrogingsverschijnselen kan ORS worden voorgeschreven (het is ook zonder voorschrift verkrijgbaar). Het is een mengsel in poedervorm of in bruistabletten van zouten en druivensuiker. Het geneesmiddel moet in water worden opgelost. Gebruik hiervoor proper mineraalwater zonder koolzuur. Indien het niet lukt om dit in één keer te drinken, neem dan verspreid over de dag regelmatig een klein slokje. Bij ORS moeten mensen met een natriumarm dieet of mensen met diabetes opletten met de hoeveelheid zout en suikers in ORS. Indien met dit geneesmiddel het braken na een dag niet over is of de diarree na drie dagen niet verdwenen is, raadpleeg dan een arts.
  • Loperamide(-oxide): Loperamide (-oxide) kan een praktische oplossing zijn wanneer u bijvoorbeeld moet reizen of ergens belangrijk aanwezig moet zijn. De diarree stopt in principe binnen enkele uren en het product werkt vier tot zes uur. Loperamide remt de bewegingen van de darmen en trekt ook de anus samen, waardoor u minder aandrang voelt. De ontlasting blijft langer in het lichaam en krijgt zo de kans om in te dikken. Raadpleeg een arts indien de diarree met het gebruik van dit geneesmiddel na twee dagen niet gestopt is. Wanneer u geen diarree meer heeft, stop dan in elk geval na twaalf uur met de medicatie. Door loperamide kan immers ook verstopping optreden. Raadpleeg uw arts indien u ernstige buikpijn krijgt.
  • Azitromycine: Bij ernstige infectieuze diarree waarbij de bacterie nog niet gekend is, kan gekozen worden voor azitromycine. Vaak zal de arts ook een onderzoek van de ontlasting willen uitvoeren om te achterhalen welke bacterie de diarree veroorzaakt. Wanneer dit bekend is, kan er indien nodig voor een ander antibioticum gekozen worden.

Alternatieve behandelingen

Voor diarree zijn geen alternatieve behandelingen bekend. Vroeger werd actieve kool (norit) gebruikt, maar niets wijst erop dat dit helpt.

Een gezonde levensstijl is altijd belangrijk, en bij aandoeningen van het maag-darmkanaal is het zelfs essentieel om de klachten te verminderen of te voorkomen. Een gezonde levensstijl houdt in dat u zo gezond mogelijk eet en regelmatig beweegt, weinig stress heeft en goed slaapt.

Bijkomende risico’s en bijwerkingen

Een groot risico van diarree is uitdroging. Uitdroging is een ernstige situatie en kan gepaard gaan met de volgende verschijnselen:

  • Niet of weinig plassen en donkere urine
  • Dorst
  • Droge mond
  • Lusteloosheid
  • Flauwvallen
  • Verwardheid
  • Sufheid
  • Versnelde ademhaling
  • Versnelde hartslag
  • Diepliggende ogen
  • Koude armen en benen

Afhankelijk van de ernst van de klachten dient u een arts te raadplegen.

Omwille van het vochtverlies moet bepaalde medicatie aangepast worden, omdat het lichaam anders te veel van het product binnenkrijgt. De volgende geneesmiddelen moeten eventueel en altijd in overleg met een arts aangepast worden:

  • Kaliumverlagers, plastabletten en geneesmiddelen tegen hoge bloeddruk
  • Fosfaatbinders
  • Insuline en bepaalde tabletten bij diabetici
  • Laxeermiddelen
  • De pil
Hoe kunt u diarree voorkomen?

Diarree bij acute darminfecties kunt u voorkomen door de volgende maatregelen te nemen.

  • Was uw handen na elk toiletbezoek.
  • Was uw handen voor het bereiden van eten.
  • Bak kippen- en varkensvlees altijd goed gaar. Ook bij het barbecueën.
  • Let bij vlees, vis, voorgesneden groenten, koelverse maaltijden en verse vruchtensappen op de TGT-datum (te gebruiken tot).
  • Indien u zelfgemaakt eten wilt bewaren, laat het dan eerst afkoelen voordat u het in de koelkast plaatst. Reken bij zelf ingevroren producten de TGT-datum uit en noteer deze, gebruik na die datum de producten niet meer.
  • Reinig regelmatig uw koelkast.
  • Ontdooi vlees niet op het aanrecht, een microgolfoven is veel beter of in de koelkast in een afgedekte schaal.
  • Plaats producten die snel kunnen bederven opnieuw snel in de koelkast.

Volg de volgende adviezen op om reizigersdiarree te voorkomen.

  • Informeer of kraantjeswater geschikt is om te drinken, eten klaar te maken en tanden te poetsen.
  • Drink geen dranken met ijsblokjes.
  • Eet enkel voorverpakte ijsjes.
  • Eet geen ongeschild fruit, rauwkost en salades.
  • Wees voorzichtig met eten dat u op straat koopt (marktkraampjes).
  • Bewaar etenswaren gekoeld en afgedekt.
  • Eet enkel goed gegaard vlees en vis. Wees voorzichtig met zwemmen in stilstaand water. Informeer of er vaccinaties aanbevolen of zelfs verplicht zijn. Neem uit voorzorg ORS mee.

Heeft u vragen over diarree? Dokteronline kan u helpen. Op onze website kunt u een consult regelen met een erkende EU-arts, die u verder kan begeleiden en indien nodig de juiste behandeling zal voorschrijven.

Bronnen

Hoe werkt Dokteronline?

Kies een behandeling en ontvang advies zonder wachttijd of administratieve rompslomp.

Lees verder
  1. Kies uw behandeling

  2. Vul een medische vragenlijst in

  3. De arts beoordeelt uw aanvraag

  4. Levering aan huis

Lees verder