Huid- en nagelschimmels

Schimmel- en gistinfecties in weefsels en organen, zoals de huid, ontstaan wanneer het evenwicht tussen bacteriën en gisten verstoord raakt. Hierdoor krijgen bepaalde schimmel- en gistsoorten de kans om te groeien en te overheersen. In het algemeen zijn ouderen en personen met een verminderde weerstand gevoeliger voor schimmelinfecties. Bepaalde schimmelinfecties, zoals kalknagels of hoofdschimmel, zijn besmettelijk, terwijl andere, zoals pityriasis versicolor, dat niet zijn. Of een schimmel bij u een infectie veroorzaakt, hangt onder meer af van uw afweer. Behandeling is meestal niet noodzakelijk, aangezien er doorgaans geen klachten zijn.

Een schimmel- of gistinfectie van de huid en nagels wordt veroorzaakt door een schimmel of gist. Op onze huid zijn altijd gisten aanwezig, maar enkel wanneer deze zones langdurig warm en vochtig blijven, kunnen de gisten zich sterk vermenigvuldigen. Een schimmelinfectie kan ook ontstaan op een beschadigde huid, bijvoorbeeld door strakke of schurende kledij. Omdat schimmels en gisten sporen vormen die later opnieuw kunnen uitgroeien, kunnen schimmelinfecties steeds terugkeren. Personen met een schimmelinfectie ervaren jeuk, schilfering of een rode huid. Dit komt vooral voor op vochtige plaatsen, zoals tussen de tenen (zwemmerseczeem), in de oksels of in de liezen. De meeste schimmelinfecties zijn besmettelijk, u kunt dus ook anderen besmetten.

We onderscheiden de volgende vormen van huid- en nagelschimmels:

• Kalknagels;
• Zwemmerseczeem;
• Candida vaginalis;
• Candida balanitis;
• Hoofdschimmel;
• Pityriasis versicolor;
• Ringworm.

Kalknagels

Kalknagels, ook wel schimmelnagels genoemd, zijn schimmelinfecties van één of meerdere nagels van de voeten of handen. Deze nagels worden wit of geel, of bij ernstige infecties geelbruin. Daarnaast wordt de nagel dikker en brokkelig en kan deze loskomen. De nagel kan soms licht pijnlijk zijn, maar het is vooral ontsierend. De kans op infectie is groter bij oudere personen, bij kinderen komt het zelden voor.

Kalknagels ontstaan in vochtige en beschadigde nagels; in deze omstandigheden kan de schimmel zich immers uitstekend verspreiden. Wanneer u op blote voeten loopt in kleedkamers, zwembaden, sportzalen of sauna’s, komt u in contact met schimmels. Vooral indien u nadien uw voeten niet goed afdroogt, kan deze schimmel een infectie veroorzaken.

Zwemmerseczeem

Ook wel voetschimmel genoemd, is een schimmelinfectie van de voethuid. De huid schilfert en er ontstaan kloofjes tussen de tenen en blaasjes op de voetzolen. Zwemmerseczeem wordt veroorzaakt door een schimmelsoort die een infectie kan veroorzaken op de menselijke huid, namelijk dermatofyten. De schimmels voeden zich met materiaal van de buitenste laag van de opperhuid, de hoornlaag. Ze kunnen zich snel voortplanten en verspreiden.

Naast in zwembaden, kan men deze schimmel oplopen door het dragen van slecht verluchtende schoenen en sokken, zweetvoeten en het lopen op blote voeten in een tropisch klimaat (zowel binnen als buiten). Normaal gezien verloopt voetschimmel zonder problemen, maar doordat de huid beschadigd is, kan er bijkomend een infectie optreden met een huidbacterie. Dit kan leiden tot ettervorming, verergering van het eczeem, zwelling en pijn. Ook kan, in zeldzame gevallen, wondroos ontstaan.

Candida vaginalis

Candida vaginalis is een schimmelinfectie van de vagina, veroorzaakt door de candida-schimmel. Meestal veroorzaakt de infectie geen klachten, soms ervaren vrouwen meer witte en brokkelige afscheiding. De huid kan ook rood worden en jeuken. De schimmel kan zich ontwikkelen wanneer de weerstand verminderd is, bijvoorbeeld bij stress, het gebruik van antibiotica of door een te grondige intieme hygiëne, waardoor het bacterieel evenwicht verstoord raakt. Een candida-infectie is geen soa.

Candida balanitis

Candida balanitis is een schimmelinfectie van de eikelhuid, veroorzaakt door de candida-schimmel. De infectie is herkenbaar aan rode bultjes of kleine etterkopjes met schilfering ter hoogte van de eikelhuid. Dit kan jeuken. De schimmel kan zich ontwikkelen wanneer de weerstand verminderd is, bijvoorbeeld bij stress, het gebruik van antibiotica of door een te grondige intieme hygiëne, waardoor het bacterieel evenwicht verstoord raakt. Ook andere ontstekingen aan de eikelhuid, een vernauwing van de voorhuid of langdurig gebruik van bepaalde geneesmiddelen kunnen candida balanitis veroorzaken. Een candida-infectie is geen soa.

Hoofdschimmel

Hoofdschimmel is een schimmelinfectie van de hoofdhuid en het haar. Het is zeer besmettelijk en komt vooral voor bij jonge kinderen. Het wordt veroorzaakt door een infectie met een schimmel via besmette personen, haren, dieren, borstels en ook via besmette petten, beddengoed en kledij. Er bestaan verschillende vormen van hoofdschimmels met uiteenlopende kenmerken. Meestal is er sprake van rode schilfering, kale plekken en etterkopjes.

Pityriasis versicolor

Pityriasis versicolor is een veelvoorkomende, niet-besmettelijke gistinfectie op de romp. Het komt het vaakst voor bij volwassenen die leven in warme klimaten. De kenmerken zijn kleine rode of geelbruine vlekken op de lichte huid en lichte vlekken op de donkere huid. Deze jeuken en schilferen. Ook nadat de infectie verdwenen is, kunnen de witte vlekken op de huid blijven. De infectie wordt veroorzaakt door de gist pityrosporon ovale.

Ringworm

Ringworm is geen aandoening veroorzaakt door een worm, maar een schimmelinfectie op de romp en ledematen. Meestal heeft de infectie de vorm van een cirkel, vandaar de naam. Ook is de huid rood en schilferend, wat branderig kan aanvoelen of jeuken. Verschillende soorten huidschimmels kunnen ringworm veroorzaken.

De verschillende vormen van huid- en nagelschimmels hebben uiteenlopende kenmerken. In de meeste gevallen is er echter sprake van het volgende:

• Rode en schilferende huid;
• Vlekjes of bultjes;
• Etterkopjes;
• Kloofjes in de huid;
• Jeuk;
• Branderig gevoel;
• Gele en brokkelige nagels.

Er zijn een aantal maatregelen die u kunt nemen om het terugkeren van een schimmelinfectie te voorkomen. Het is belangrijk dat u de huid droog en schoon houdt, zodat de huid zo min mogelijk warm en vochtig blijft. Gebruik daarnaast niet te veel zeep, aangezien hierdoor te veel (goede) bacteriën vernietigd worden en het huidevenwicht verstoord raakt. Kies voor een pH-neutrale zeep of een wasemulsie zonder zeep.

Draag katoenen ondergoed en sokken en ververs uw sokken dagelijks. Draag geen knellende of schurende kledij en vermijd het gebruik van inlegkruisjes. Gebruik eventueel talkpoeder in de huidplooien en tussen de tenen. Kies voor sandalen of lederen schoenen in plaats van plastic schoenen. Voorkom besmetting door slippers te dragen op openbare plaatsen, zoals douches van sportzalen of zwembaden.

De meeste schimmelinfecties zijn onschuldig, maar u kunt ze behandelen door tweemaal per dag een antischimmelcrème aan te brengen, zoals Loprox, Nizoral of Daktarin. Deze zijn ook beschikbaar als lotion of spray. Breng geen te dikke laag aan, aangezien dit de huid kan irriteren. U heeft geen voorschrift nodig voor antischimmelcrèmes, u kunt deze zelf aankopen bij de apotheek. Na twee tot vier weken consequent aanbrengen kunt u verbetering merken; het kan iets langer duren voordat blaasjes en een verdikte huid genezen. Houd er echter rekening mee dat schimmelinfecties gemakkelijk kunnen terugkomen.

Bij een diepe schimmelinfectie kan uw arts antischimmelpillen voorschrijven. Voorbeelden hiervan zijn:

• Trisporal;
• Lamisil;
• Diflucan.

Dergelijke geneesmiddelen verspreiden zich in het lichaam en nestelen zich in nieuwe huidcellen, waardoor de schimmelgroei van binnenuit efficiënt wordt bestreden. Deze pillen hebben echter niet altijd de voorkeur, omdat ze veel bijwerkingen kunnen veroorzaken. Hoe lang de behandeling precies duurt, hangt af van de plaats en de ernst van de infectie.

Voor de behandeling van een vaginale schimmelinfectie volstaat vaak één dosis. De behandeling van schimmelinfecties van de huid duurt langer, namelijk twee tot zes weken. Het behandelen van schimmelnagels duurt minstens drie maanden, afhankelijk van hoe snel uw nagels groeien.

Welke infectie u ook behandelt met antischimmelpillen, het is zeer belangrijk dat u de kuur volledig afmaakt en niet onderbreekt. Ook al verdwijnen de symptomen, dit betekent niet dat de gist of schimmel daadwerkelijk verdwenen is. De dosering varieert per indicatie en ook tussen patiëntengroepen en is afhankelijk van de reden van gebruik. Het kan gaan om een eenmalige dosis, of om gebruik meerdere keren per week gedurende meerdere weken of maanden. Bij ernstige infecties wordt vaak gekozen voor een dagelijkse dosis tussen 50 en 600 mg. Bij dringende infecties kan 800 mg/dag voorgeschreven worden.

Wanneer u antischimmelpillen gebruikt, kunt u last krijgen van buikpijn, diarree en misselijkheid. U kunt de pillen met wat voedsel innemen om irritatie op een lege maag te vermijden. Meestal verdwijnen deze klachten na enkele dagen. Huiduitslag kan wijzen op overgevoeligheid, maar dat hoeft niet altijd het geval te zijn. Neem in dit geval contact op met uw arts. Daarnaast kunt u last hebben van hoofdpijn.

Medicatie

Antischimmelpillen hebben in principe geen invloed op uw rijvaardigheid, u mag dus gewoon autorijden wanneer u dit geneesmiddel gebruikt. Indien u echter last krijgt van klachten zoals duizeligheid of vermoeidheid, bestuur dan geen voertuig. Er zijn geen tegenindicaties wat betreft het gebruik van alcohol of het nuttigen van voedsel in combinatie met antischimmelpillen.

Schimmels zijn overal aanwezig, zowel op onze huid als op de huid van dieren. Besmetting is daarom moeilijk volledig te vermijden. Volg in elk geval bovenstaande adviezen op om het risico op besmetting te verkleinen.

https://www.huidarts.com/huidaandoeningen/schimmelinfecties/

https://www.thuisarts.nl/huidschimmel/ik-heb-huidschimmel